Het is de laatste dagen bijzonder warm in Nederland, en dit gaat uiteraard gepaard met zowel zomerse vreugde enerzijds als het nodige gesteun en gekreun anderzijds. In Japan zijn dergelijke (en hogere) temperaturen echter niet meer dan normaal en kan het kwik soms maanden achter elkaar dagelijks tot boven de 30 graden stijgen. Hoe gaat men daar in Japan eigenlijk mee om?
Ten eerste gebruikt men in Japan vooral airconditioning. Heel veel airconditioning. Waar in Nederland gewoonlijk alleen kantoren en winkels over goede airco beschikken, heeft vrijwel iedere Japanner deze vorm van verkoeling in huis. Deze systemen worden (bij gebrek aan centrale verwarming) tevens gebruikt voor het opwarmen van ruimten in de winter. Een nadeel van het wijdverspreide gebruik van airco is wel dat het enorm veel energie vergt. Toen na de ramp in Fukushima veel kerncentrales op non-actief werden gesteld zat er voor miljoenen Japanners dan ook niets anders op dan de airco uit te schakelen of lager te zetten, om massale stroomuitval te voorkomen.
In dergelijke omstandigheden is het uiteraard onbegonnen werk om in pak naar kantoor te gaan zoals zoveel Japanners dagelijks doen. Veel Japanse bedrijven versoepelen daarom in de zomermaanden hun dresscode, waardoor er bijvoorbeeld korte mouwen kunnen worden gedragen of de stropdas thuis mag blijven.
Ook zonder warm pak is het echter nog flink zweten voor wie zich op een warme zomerdag in de drukke metro van een stad als Tokyo begeeft. Men mag dan ook van geluk spreken dat slechts een klein deel van de Japanse bevolking het gen dat zorgt voor nare zweetluchtjes met zich meedraagt. Dit is dan ook de reden dat er bij een Japanse drogist nauwelijks deodorant te vinden is. Het vele zweten verklaart wel waarom er in Japan op iedere hoek een zogenoemde jidohanbaiki, een verkoopautomaat, met koude drankjes te vinden is.
In een soort tegenovergestelde reactie tot die van de werkende mens wordt het Japanse straatbeeld in de zomer ook gekenmerkt door vrouwen die zich in de zomer vooral zo veel mogelijk bedekken om te voorkomen dat ze bruin worden. Een witte huid wordt door velen in Japan gezien als schoonheidsideaal, en sommige vrouwen gaan hierin zo ver dat ze ondanks de brandende hitte handschoenen dragen. Ook het kleine formaat parasol vindt in Japan nog altijd gretig aftrek.
Tenslotte gebruiken veel Japanners nog altijd uchiwa, waaiers, om zich wat koelte te doen toekomen. Bedrijven spelen hier handig op in door op straat waaiers met reclame voor hun product uit te delen. Die gooi je op een warme dag uiteraard minder snel weg dan een simpele flyer!
In Japan heeft men zich op het eerste gezicht goed weten aan te passen aan de hitte. Velen doorstaan de zomer onder het motto ‘shikata ga nai’, wat zich vrij laat vertalen als ‘het is nu eenmaal zo’. Wellicht mede hierdoor belanden ieder jaar toch weer duizenden mensen in het ziekenhuis nadat zij door de hitte zijn bevangen. Het is dan ook zelfs voor de doorgewinterde Japanner oppassen geblazen met het warme zomerweer.
23 juli 2014