De bekendste reden om naar het eiland Shikoku te gaan is misschien wel de beroemde pelgrimstocht langs 88 tempels die je over het hele eiland leidt. Wat minder mensen echter weten, is dat er elk jaar van 9 tot 12 augustus een groot festival plaatsvindt elders op het eiland in Kōchi, de hoofdstad van de gelijknamige prefectuur, waarbij de stad zich vult met dansers vanuit het hele land. Dat festival draait geheel om Yosakoi.
Yosakoi is een Japanse dansstijl. Eigenlijk is het lastig om van een “stijl” te spreken: de enige regels zijn dat je naruko (houten klappers die vroeger gebruikt werden om vogels weg te jagen) vasthoudt en in het nummer waar je op danst een stuk van het liedje yosakoi naruko odori verwerkt. De meeste teams maken hun eigen dansen en geven dus hun eigen draai aan het genre. Kenmerkend is dat de dans wordt beoefend door iedereen, van jonge kleutertjes tot bejaarden, in teams van vaak wel honderd man.
Yosakoi is een redelijk nieuwe danssoort; het is in de jaren vijftig van de vorige eeuw bedacht. Yosakoi matsuri (het “yosakoifestival”) werd geïntroduceerd om weer wat levendigheid te brengen naar de winkelstraten van het Kōchi van na de oorlog. Hoewel het nog niet lang bestaat, kan yosakoi wel gezien worden als resultaat van de veel oudere festivaldanstradities in Japan, zoals Awa-odori. Na de eeuwwisseling werd yosakoi pas echt populair buiten Kōchi en ontstonden allerlei nieuwe festivals en variaties op de dans.
Ook de rest van de wereld leert nu yosakoi kennen: in Vietnam en in Brazilië zijn bijvoorbeeld al jaarlijkse yosakoifestivals. In 2011 werd het eerste yosakoiteam van Nederland opgericht: Raiden Yosakoi. Het team begon met het leren van dansjes via internet, maar inmiddels heeft het drie eigen choreografieën en treedt het op allerlei evenementen op die iets met Japan te maken hebben, zoals de Japanmarkt in Leiden.
In augustus van dit jaar is Raiden zelfs benaderd door de prefectuur Kōchi, de geboorteplaats van de yosakoi. Drie leden mochten als vertegenwoordigers van Nederland naar het grote yosakoifestival in Kōchi, en werden daar benoemd tot “Yosakoi Ambassador”, met als taak yosakoi over de hele wereld te verspreiden. Raiden Yosakoi doet dit door middel van het geven van optredens en workshops, waarbij het doel is om mensen enthousiast te maken voor deze Japanse dansstijl. Dit ook met het oog op 2020, het jaar waarin de Olympische Spelen in Tokio worden gehouden: het festival in Kōchi valt namelijk net als de Spelen in augustus, en de prefectuur hoopt veel internationale bezoekers te trekken die dan toch al in Japan zijn.
Het lijkt misschien ver weg, maar het zou natuurlijk heel mooi zijn als yosakoi over de hele wereld bekend wordt. Wat Nederland betreft: iedereen die ooit eens langs wil komen op een training van Raiden, is van harte welkom.
De foto’s bij dit artikel werden genomen door Mayumi Fukuda.
6 december 2016