White Day: niet omdat het mag, maar omdat het moet

Valentijnsdag is enorm populair in Japan, al wordt deze door de Amerikaanse commercie bedachte feestdag er anders gevierd dan in Nederland: op 14 februari geven alleen vrouwen degenen op wie ze (heimelijk) verliefd zijn een verrassing, meestal in de vorm van chocola. Pas een maand later mogen mannen het evenwicht herstellen: op 14 maart is het in Japan White Day.

De Amerikaanse cultuur heeft grote delen van de wereld veroverd, maar Japan is een extra vruchtbare voedingsbodem voor gebruiken en feestdagen uit de Verenigde Staten. Die neiging stamt uit de jaren na de Tweede Wereldoorlog, toen de Amerikanen het land zeven jaar bezetten en grotendeels naar Amerikaans voorbeeld herinrichtten. Feestdagen als kerst en Halloween worden in Japan daarom volop gevierd, overigens door de overgrote meerderheid zonder achterliggende gedachte: een kerstboom in de woonkamer zetten en verkleed over straat gaan is vooral gewoon heel erg leuk om te doen.

white dayValentijnsdag wordt om die reden in Japan al sinds de jaren 50 gevierd, en betekende een revolutie voor de verhoudingen tussen mannen en vrouwen: zo direct de liefde uitdrukken waren Japanners niet gewoon. Met name daardoor was Valentijnsdag zoals gezegd vooral een dag waarop vrouwen aan mannen met chocola de liefde bekenden, en niet andersom. Tot 1978, toen de grootste Japanse snoepfabrikanten bijeenkwamen en besloten dat het tijd werd om ook het mannelijke deel van de markt aan te spreken en zo de omzet verder te vergroten. In het begin ging dat net als op Valentijnsdag vooral om witte chocola, maar tegenwoordig is donkere chocola ook toegestaan. Evenals andere cadeaus overigens, maar hoe verder het van chocola verwijderd is, hoe groter de kans dat iemand echt verliefd is op de ontvanger van het cadeau.

Niet omdat het mag, maar omdat het moet

Want natuurlijk is er niets mooier dan op Valentijns- of White Day chocola geven aan diegene naar wie je al maanden smacht, die zich dat vervolgens realiseert en dat je elkaar dan huilend van geluk in de armen valt – maar zo werkt het in de praktijk natuurlijk maar zelden. Japanners kennen vijf verschillende redenen om chocola te kopen op 14 februari en 14 maart. Ten eerste is daar de honmei choco, oftewel ‘chocola met een échte reden’. Dat is de chocola die je koopt omdat je iemand wil laten weten dat je verliefd, of na al die jaren nog steeds gek op hem of haar bent.

De kassa’s rinkelen echter veel harder door de miljoenen kilo’s giri choco, oftewel ‘verplichte chocola’. Deze chocola wordt door collega’s gegeven, of door werknemers aan hun baas, of door kinderen aan ouders. En dat is zeker niet iets vrijblijvends: wie zich aan het eeuwenoude Japanse concept giri meent te kunnen onttrekken, kan in ieder geval in een professionele setting op forse afkeuring rekenen.

Naast deze belangrijkste vormen is er ook nog de tomo choco, ‘vriendenchocola’, wat onder giri choco te scharen is: deze term slaat vooral op goede vriendinnen die de mooist en duurst mogelijke chocola voor elkaar uitzoeken. De gyaku choco, ‘omgedraaide chocola’, is goedbeschouwd ook een vorm van giri: mannen die op 14 februari chocola krijgen, worden geacht altijd iets terug te geven – ook als het toen om honmei choco ging en ze niets voor de geefster voelen. En voor wie het op beide dagen onverhoopt alsnog zonder chocola moet stellen, is er altijd nog de jibun choco: ‘chocola voor jezelf’.

Al met al zijn er een hoop spelregels en zaken om rekening mee te houden. En even snel een reep hazelnoot, melk of een doos zeebanket aanschaffen is er ook nog eens niet bij: het zijn meestal prachtige kleine kunstwerkjes die toevallig ook eetbaar zijn. Om te voorkomen dat Japanners vergeten aan hun verplichting te voldoen, of de dag door drukte echt over het hoofd zien en weer een jaar moeten wachten tot ze de liefde kunnen verklaren, hebben de meeste winkels rond 14 februari en 14 maart uitgebreid aangeklede etalages.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *