Liefhebbers van anime-productiehuis Studio Ghibli kijken de films keer op keer. Zij ontdekken naast het verhaal ook de achtergronden, neergezet met behulp van prachtige sfeervolle transparante aquarellen. Het zijn “gewassen” tekeningen, met waterverf gemaakt, zodat het papier er nog doorheen schemert. De klimop van Arrietty, de boom van Totoro, de stad van Kiki. Ze vormen het dromerig decor voor gedroomde verhalen. De beste voorbeelden van de zo lichte aquareltechniek verwacht je eerder in Frankrijk, Italië of Engeland, maar ook Japan heeft dus haar meesters. We ‘lichten’ graag aquarelkunstenaar Masato Watanabe voor je uit.
Masato Watanabe is een Japanse tekenaar die in Ashiya woont, gelegen in de baai van Osaka. Hij tekent al ruim dertig jaar (sinds 1985) als cartoonist en illustrator, maar heeft zich met name bekwaamd in het neerzetten van perspectief. Meerdere verdwijnpunten, kronkelige straten, bochten en diagonalen, hoe ingewikkelder hoe beter. Geen uitdaging is hem te dol. Perspectief bevat de ‘per’ van perfectionisme. Het moet kloppen, 100 procent. Dertig jaar oefenen, slijpen en doorzetten betalen zich uit: Watanabe slaagt er in om de per-fecte per-spectieven voor te schotelen. Krachtiger dan foto’s, dieper en ruimtelijker. Hij verstaat de kunst van het weglaten. Aangezien Watanabe aan de baai van Osaka woont zijn de thema’s van zijn werken onder andere havenscènes, stedelijke landschappen, (Japanse) natuur. Hij heeft een bijzonder oog voor transport. Boten, treinen, vliegtuigen, motoren, auto’s en fietsen zijn vaak prominent aanwezig in zijn werk.
Sinds 2009 is hij in zijn werk steeds meer aquareltechnieken gaan toepassen. Oei! Waar deze perfectionist zich eerder bediende van strakke lijnen en met gecontroleerde airbrush-inkleuring de volledige regie had, wilde hij zich nu gaan wagen aan de grilligheid van nat in nat schilderen, de risico’s van in elkaar overlopende kleurtonen waar dat niet de bedoeling is. Eén verkeerde waterdruppel is genoeg om een werk te ruïneren – en een detaillist in een diepe depressie te duwen. Aquarelleren is by far de moeilijkste schildersvorm: het vereist een plan en een trefzekere hand, omdat fouten niet hersteld kunnen worden. Met olieverf kun je eenvoudig opnieuw een lichte kleur over een donkere zetten. Dat is hier niet aan de orde. Bij het aquarel werkt men van licht naar donker, waarbij steeds meer pigment toegevoegd wordt. Men begint bij de uit te sparen witte partijen en gaat dan steeds verder in de richting van de schaduwpartijen.
Het leek Watanabe echter de moeite waard om het gevecht aan te gaan. En inderdaad, de combinatie van perfecte perspectieven en de transparantheid van de inkleuring is zeer geslaagd. De al eerder genoemde Ghibli-decors zijn adembenemend, maar door hun functie altijd enigszins beperkt tot vooraanzichten en weidse verten. Watanabe gaat een aantal stappen verder en toont doorkijkjes, gaat de heuvel op of af, en kan zijn hoofdonderwerpen ook met penseel in ongelooflijk detail vormgeven. Leentjebuur Arrietty, buurman Totoro en heksje Kiki blijven getekende animaties.
De nog steeds veelal technische tekeningen van Watanabe krijgen met de aquarellen de Ghibli-sfeer, ze winnen aan licht, zachtheid, transparantie. Ze zijn gedroomd en dromerig. En perfect.
Zie voor meer informatie Watanabe’s Instagram.
20 januari 2017