In april 2016 vierde de Japanse ontwikkelaar Nihon Falcom, gevestigd in Tachikawa, Tokio, zijn 35-jarige bestaan. Falcom speelde een cruciale rol in de geschiedenis van Japanse role-playing games en is een van de weinige Japanse ontwikkelaars die nog zo trouw vasthoudt aan zijn roots.
Falcom was ooit een eenmanszaak. Masayuki Kato raakte eind jaren ‘70 in de ban van computers. Met name de Apple II wist zijn hart te veroveren, waarvan hij al snel de meerwaarde inzag als entertainmentsysteem. In die tijd verschenen simpele games in Japanse pc-tijdschriften, zoals ASCII, welke Kato overschreef (jazeker, programmeertaal overschrijven uit een tijdschrift) en die games speelde met zijn zoon. Het besef dat hij meer wilde dan de games spelen, volgde toen zijn zoontje aan hem vroeg of hij ervoor kon zorgen dat de slechteriken niet meer verschenen in de game. Kato legde zich daarom toe op gamedesign. Nihon Falcom was geboren en, inderdaad, die naam was afgeleid van de Millennium Falcon uit Star Wars.
Kato startte in 1981 de eerste Falcom-winkel en richtte deze in als woonkamer (met gratis koffie); in die tijd hadden mensen immers weinig ervaring met microcomputers en probeerde hij de mensen zoveel mogelijk op hun gemak te laten voelen. Een aantal computertechneuten werd in eerste instantie vaste klanten en kort daarna Falcoms eerste medewerkers. Ze modderden wat aan en probeerde nieuwe ideeën, totdat zij met Dragon Slayer in 1983 het licht zagen. Dragon Slayer was een action role-playing game die vandaag de dag zo hopeloos verouderd is dat niemand er nog plezier aan zal beleven, maar het was een belangrijke game, en wel om twee redenen: het spel vormde een directe inspiratiebron voor The Legend of Zelda, een van Nintendo’s belangrijkste series, en het bereidde de weg voor Xanadu.
Zelfs in 2016 staat Xanadu nog steeds te boek als de bestverkopende pc-titel in Japan. Met ruim 400.000 verkochte exemplaren overtroffen de cijfers al Kato’s verwachtingen. Het zorgde voor een boost in zowel het geldlaatje van Falcom (aangezien al die exemplaren waren verkocht voor de volle mep) en het vertrouwen in hetgeen ze maakten. Ook Squaresoft en Enix, inmiddels gefuseerd en bekend om respectievelijk Final Fantasy en Dragon Quest, raakten geïnspireerd door het werk van Falcom en gingen zelf aan de slag met RPG’s voor Nintendo’s eerste console: de Famicom. Ondertussen experimenteerde Falcom rustig verder met allerlei genres afgeleid van Xanadu.
Parallel daaraan begon Falcom met de ontwikkeling van Ys, een van de weinige Falcom-titels die is overgewaaid naar het Westen en waar je wellicht wel eens van gehoord hebt. Ys was bedoeld als een makkelijker alternatief voor Xanadu, maar dat maakt het zeker niet simpel; Kato geeft toe dat zelfs hij tegenwoordig de originele Ys niet meer uitgespeeld krijgt. Ook was Ys zo ambitieus qua omvang dat de hele game niet op een floppy paste, en daardoor maar werd opgesplitst in Ys I en II. Dit zou zeker niet de eerste keer zijn dat Falcom een game in tweeën moest knippen vanwege het hoge ambitieniveau, maar de kwaliteit van de individuele games heeft hier in 35 jaar Falcom nog nooit onder geleden.
Ruim 25 jaar ontwikkelde Nihon Falcom games voor pc. Aanvankelijk was dat voor de Japanse microcomputers PC-88 en PC-98 van fabrikant NEC. Rond de eeuwwisseling werd de Japanse standaard echter Windows, net zoals de rest van de wereld. Het gamende publiek had inmiddels de pc in de steek gelaten en zich vol gestort op consoles en handhelds, zoals Sony’s Playstation 2 en Nintendo’s Game Boy Advance. Noodgedwongen stapte Falcom daarom halverwege jaren ‘00 over naar de Playstation Portable. Falcom’s populaire The Legend of Heroes-serie (een verre afstammeling van Xanadu) werd in eerste instantie geporteerd van pc naar PSP, waarna de nieuwe delen ontwikkeld werden voor PSP (met een enkele, slechtverkopende pc-port). Pc-gaming stierf een stille dood in Japan, maar Falcom had net op tijd de overstap gemaakt.
De mate waarin wij tegenwoordig van Falcom-games kunnen genieten hebben we grotendeels te danken aan de inspanningen van uitgever XSEED, gevestigd in California. Zij werken met hart en ziel aan de lokalisatie van Falcom-games; aanvankelijk alleen de PSP-ports van Ys-games, inmiddels ook meerdere versies van de door vertalers gevreesde The Legend of Heroes-serie. De reden dat deze serie zo gevreesd is, is de immense omvang van de scripts van deze games. Waar een Final Fantasy-titel, in het geval van XII, ongeveer 600.000 Japanse karakters bevat, schommelt de gemiddelde The Legend of Heroes-game tussen de één en anderhalf miljoen. Een immense onderneming, en een enorm financieel risico voor een uitgever met niet meer dan tien werknemers. Wat XSEED mist aan mankracht compenseert het met passie: meerdere XSEED-medewerkers zijn gepassioneerd Falcom-fan en maken dan ook ongezonde werkweken (zeven dagen per week, minstens twaalf uur per dag) om de Falcom-ervaring zo goed mogelijk te lokaliseren.
Mocht je ook een Falcom-titel willen proberen, begin dan op Steam. Als je toe bent aan pijlsnelle actie om jouw reactievermogen te testen tegenover moordlustige bazen, begin dan bij Ys I & II Chronices. Houd je van epische verhalen zoals RPG’s uit de jaren ‘90, dan doe je er goed aan te beginnen bij Trails in the Sky FC. Wil je hetzelfde epos liever op je Playstation 3 of Vita, begin dan met Trails of Cold Steel. De Trails-games spelen zich af in nabijgelegen landen, slechts een jaar van elkaar verwijderd. Hoewel Trails in the Sky chronologisch gezien de eerste game is, zijn beide games perfecte instappers. Doe er je voordeel mee!
Dit artikel verscheen eerder ook in de TaTanukiKi-journal.LVSJK Tanuki : Vereniging van studenten Japanse taal en cultuur aan de Universiteit Leiden
