Per jaar verschijnen er zoveel leuke videogames, dat zelfs met alle vrije dagen van de wereld niet genoeg tijd zou overblijven om ze te spelen. Zo kan het gebeuren dat een pareltje als Yoshi’s Crafted World er per ongeluk tussendoor glipt. Dat het er, bijna een jaar na verschijning, op deze plek tóch nog even over gaat heeft te maken met de kwaliteit van het spel, maar ook met het voetstuk waarop het de Japanse papierkunst plaatst.
Tussen al het schiet- en racegeweld op de E3, ’s werelds grootste gamesbeurs, springen de kleurrijke Nintendo-games er altijd al uit. Toch was de aankondiging van Yoshi’s Woolly World in 2014 ook voor Nintendo-begrippen memorabel: producer Takashi Tezuka die in een handwerkwinkel goedkeurend naar bollen wol, lappen stof kijkt. Liefhebbers hadden toen al wel een idee waar dit heen ging. In 2010 verscheen namelijk Kirby’s Epic Yarn, niet geheel toevallig Engels voor zowel ‘verhaal’ als ‘garen’ of ‘draad’: een spel waarin Kirby, zijn vrienden, vijanden en de volledige spelwereld volledig uit stof, draad, knopen en ritsen waren opgetrokken. Het gaf Kirby, toch al een aangename verschijning, een ongekende aaibaarheid.
Van stof via klei en wol naar papier
Nintendo verkocht er in een jaar 1,9 miljoen exemplaren van, en dus zag het bedrijf reden genoeg om op de ingeslagen weg verder te gaan. In opvolger Kirby and the Rainbow Paintbrush (2015) waren Kirby, kornuiten en de levels volledig van klei. Origineel, maar met het bovengenoemde Yoshi’s Woolly World wist Nintendo Epic Yarn daadwerkelijk te overtreffen.
Stiekem past de knutselstijl misschien nog wel beter bij Nintendo’s dinosaurus, want in Super Mario World 2: Yoshi’s Island (1995) werd al een papierachtige stijl gehanteerd. Waar Epic Yarn nog in 2D was, bestonden Yoshi, zijn trouwe hond Poochy en de spelwereld nu uit digitale 3D-wol.
Mocht je de draad (haha) na deze lange inleiding kwijt zijn, geen zorgen – we komen tot de kern. Nintendo en onderaannemer Good-Feel namen vier jaar de tijd voor opvolger Yoshi’s Crafted World (2019). Een lange periode, maar het spel bleek het wachten meer dan waard: in Crafted World brengt Nintendo de Japanse papiertraditie en de bewezen knutselstijl op een spectaculaire en zeer bevredigende manier samen.
Eeuwenoude kunstvorm
Zoals in dit artikel goed uiteengezet werd, zijn Japanners verzot op papier. Enerzijds praktisch toegepast: toen de Europeanen de drukpers bedachten, werd in Japan al ruim 700 jaar met de hand gedrukt, en ook de eerste Europese kranten verschenen geruime tijd na hun Japanse equivalenten. En nog steeds worden kranten in Japan vooral op papier gelezen.
Maar papier gaat als kunstvorm in Japan eveneens honderden jaren terug. Denk alleen al aan handgeschept washi-papier, de origami-vouwkunst, de hari-e-collages, het aantal voorbeelden is groot. Precies die lange traditie maakt de papieren wereld van Yoshi’s Crafted World zo interessant, want je ziet duidelijk dat er vele jaren aan kennis en ervaring in de vormgeving zitten.
Sommige levels zijn heel sierlijk en kunstig uitgevoerd, andere juist weer heel rudimentair, maar nog steeds schitterend. Het spel maakt bovendien slim gebruik van ‘follow focus’: Yoshi is altijd scherp in beeld, als hij naar achteren loopt wordt de voorgrond vager en de achtergrond scherper. Het geeft het spel een kijkdooseffect, en zorgt ervoor dat het bijna het scherm uit komt. Onze knutseljaren liggen al weer even achter ons, maar speel dit en je krijgt warempel zin om zelf met papier en lijm aan de slag te gaan. Nintendo speelde daar handig op in.
Hoedje van papier
Is Yoshi’s Crafted World ook een heel vernieuwend spel? Niet per se. Uiteindelijk loopt Yoshi nog steeds gewoon van links naar rechts zijn levels door, en wie er niet van houdt om stukken opnieuw door te gaan en te bewonderen is met een uur of negen, tien wel bij de aftiteling. Veel andere games bieden meer speeltijd voor 60 euro. Maar! Die games hebben lang niet altijd de charme van Yoshi’s Crafted World. We kunnen met zekerheid zeggen dat je niet het gevoel hebt dat je leeft tot je Yoshi met een hoedje van papier hebt gezien.
8 januari 2020