Persona 5 haalt uit naar de samenleving

Voor Japanse role-playing games is dit najaar een belangrijk kwartaal. Final Fantasy XV haalde na een ontwikkeling van tien jaar eindelijk de eindstreep en Pokémon-fans werden getrakteerd op een splinternieuwe generatie schattige monsters. In Japan verscheen het langverwachte Persona 5, opvolger van de alweer acht jaar geleden verschenen PlayStation 2-titel Persona 4. Er is in die tijd veel veranderd, maar de serie geeft onverminderd sociaal commentaar.

In 2011 studeerde ik af met Persona 4 als case study. Ik stelde dat de game minstens twee maatschappelijke functies vervult: het informeert de speler over de rijke tradities van Japan en het zwengelt belangrijke discussies aan, zoals de discussie rondom de geaardheid van een personage. De manier waarop de game constant zijn klauwen in de hedendaagse Japanse maatschappij zette, voelde verfrissend – misschien zelfs confronterend. Toen Persona 5 in 2013 aangekondigd werd, maakten de duistere thematiek en nieuwe slogan meteen duidelijk dat het weer menens was. “You are slave. Want emancipation?”

Die thematiek ligt ten grondslag aan Persona 5, dat afgelopen september in Japan uit kwam. Centraal staat de schaduwzijde van de maatschappij. Persona 5 richt zich op mensen die diep van binnen worstelen met problemen of zichzelf onderdrukt voelen. Doordat de maatschappij hiervoor geen begrip heeft, verschuilen die mensen zich noodgedwongen achter een persona, Latijn voor masker. Het team achter Persona 5 ontkent dan ook niet de invloeden van psychoanalist Carl Jung op hun eigen werk.

Iedereen draagt een Schaduw, zei Jung. Hiermee doelde hij op dat deel van iemands onderbewustzijn dat gevoelens onderdrukt. Persona 5 geeft vorm aan deze abstracte concepten door deze te personifiëren. Schaduwen zien eruit als replica’s van personages, maar dan met gele, lichtgevende pupillen en gekleed zoals zij zich daadwerkelijk voelen. De hoofdpersonages confronteren mensen, vaak autoriteiten, met hun gevoelens en nemen vervolgens achter de schermen hun Schaduw te grazen om hen te bekeren.

Persona 5

Ontmaskering is een serieuze aangelegenheid in Persona 5

Persona 5 kent een aantal verhaallijnen die telkens draaien om zo’n autoriteit. De game valt onmiddellijk met de deur in huis op de school van de personages. Een gymdocent is voormalig gouden plakwinnaar en legt de lat voor zijn scholieren net zo Olympisch hoog. Hij vindt het dan ook terecht dat teleurstellingen bestraft mogen worden met lijfstraffen en dwingt op fysieke wijze respect af bij vrouwelijke scholieren. Zijn wereld achter de schermen manifesteert zichzelf dan ook als een kasteel, waarin hij de koning is (gekleed in kroon, mantel en zwembroek) en scholieren op lopende banden rennen voor hun leven.

Zo pakken de hoofdpersonages, die zichzelf de Phantom Thieves noemen, telkens een autoriteit aan. Zodra zij hun meest kortbare bezit hebben gestolen – in het geval van de medaillewinnaar zijn gouden plak – zijn zij bekeerd. Dan bekennen zij hun schulden en worden zij veroordeeld door hun omgeving. Echter, als zoveel machthebbers hun misdaden bekennen, blijft dat niet onopgemerkt. Zeker niet bij de politie.

Persona 5 is daarmee een boeiend kat-en-muis-spel genesteld in een surrealistische blend van psychoanalyse en hedendaagse popcultuur. Ondanks alle vernieuwingen in de veranderde standaard van tegenwoordige games houdt Persona 5 zich aan de uitgangspunten van de serie: informeren en provoceren.

Persona 5 verschijnt op 4 april 2017 voor PlayStation 4 en PlayStation 4. De Japanse versie is al reeds te importeren.Mijn recensie van Persona 5 lees je op Gamer.nl.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *