In de Westerse media gaat het de laatste tijd vaak over het opbrengen van de kosten voor de ouderenzorg. De bevolking in de meeste Westerse landen vergrijst in een hoog tempo. Zo ook in Japan. Door een steeds individualistischer levensstijl, is in het Westen generaties geleden afgeleerd dat ouderen bij hun kinderen intrekken. Op dit moment is zelfs het bejaardentehuis een te hoge kostenpost. Ouderen moeten het doen met zelf- en mantelzorg. In Japan gaan nog wel steeds meer ouderen naar een bejaardentehuis. Hoewel de Japanse ouderen natuurlijk door hun familie worden bezocht, voelen ze zich vaak eenzaam. Om die eenzaamheid weg te nemen heeft een Japans bedrijf de robot Paro ontwikkeld, die ouderen kan opvrolijken en de communicatie met medebewoners stimuleert.
De makers van Paro hebben gekozen voor een zeehond, en niet voor een hond of een kat. De reden daarvoor is dat de meeste mensen het dier wel kennen, maar er niet actief mee gespeeld hebben. Dit heeft als voordeel dat de Paro zich in de verbeelding
van de oudere die hem gebruikt al snel als een echte zeehond gedraagt. Bij een robothond of -kat zouden ouderen sneller het idee krijgen dat ze met een robot te maken hebben, omdat zij vroeger vaak een echte hond of kat hebben gehad.
Paro is uitgerust met gevoel-, licht-, geluid- en temperatuursensoren, zodat hij zo realistisch mogelijk kan reageren op de gebruiker en een band met ze kan opbouwen. Als Paro bijvoorbeeld geaaid wordt, dan maakt hij een tevreden geluidje. Iedere keer als een oudere Paro aait, zal hij dat geluidje laten horen of op een andere manier zijn tevredenheid uiten. Langzaam maar zeker bouwt de oudere zo een band met Paro op, omdat de robot onthoudt hoe hij behandeld is, en laat blijken dat hij weer blij is die persoon te zien.
Kritiek op het gebruik van Paro is er ook. Zo vinden veel mensen het vreemd dat Paro wordt gebruikt als vriendje voor de ouderen, terwijl personeel van vlees en bloed de bedden verschoont en de avondmaaltijd bereidt. Zij zijn van mening dat een robot geen vervanging kan zijn voor de emotionele zorg die door een mens wordt gegeven. Deze kritiek komt echter vooral uit de Verenigde Staten en Europa, waar van oudsher een diep wantrouwen bestaat jegens technologie die het leven van mensen wel eens over zou kunnen nemen.
In Japan is dit veel minder een probleem, doordat de technologie in de Japanse religie niet als een bedreiging wordt gezien. In de Shintō religie kunnen zowel levende wezens als objecten een ziel bezitten. Simpel gezegd maken de Japanners geen wezenlijk onderscheid tussen de ziel van een robot of een mens. De Paro is uiteindelijk geen totale vervanging voor contact met verzorgers en familie, maar kan de communicatie tussen ouderen zeker bespoedigen en hen zich minder eenzaam laten voelen.
5 juni 2014