Vanuit een westers perspectief gekeken, lijken Japanners vaak over een gespleten persoonlijkheid te beschikken. Het ene moment zijn ze schattig, prettig gestoord of verleidelijk, terwijl op het andere moment een enorme woede-uitbarsting kan plaatsvinden. Deze ogenschijnlijk tegenstrijdige gedragingen zijn niet zo vreemd, als je ze in de context van zogenaamde culturele codewoorden bekijkt. Deze codewoorden zitten vol culturele betekenis en controleren in sommige gevallen zelfs het gedrag van de Japanners. In deze serie hoop ik een aantal van deze culturele codewoorden aan te stippen, en zodoende het in eerste instantie vreemde gedrag van de Japanners in een context te plaatsen. Het culturele codewoord dat ik in dit artikel wil behandelen, is Shirankao (‘het gezicht in de plooi houden’). Lees verder
De opkomst van het Japanse voetbal
Het stijf uitverkochte Tokyo Dome-stadion tijdens de World Baseball Classic bevestigde het onlangs weer: honkbal, of zoals de Japanners zeggen, yakyuu (‘veldbal’), is nog steeds volkssport nummer één in Japan. Maar die hegemonie wordt wel bedreigd: het voetbal is al enkele jaren bezig met een inhaalslag. Lees verder
Shinsekai Yori verkoopt niet
Waar het succes van een anime in de jaren ‘70 en ‘80 voornamelijk afhankelijk was van weergaloze verhalen – zoals Mobile Suit Gundam jarenlang heeft gedemonstreerd – is de interesse in zulke grote narratieven tegenwoordig nagenoeg verdwenen. Met name de ambitieuze serie Shinsekai Yori, gebaseerd op de gelijknamige roman van Yûsuke Kishi, weet niet meer dan enkele honderden dvd’s te verkopen. Aan de kwaliteit van studio A1 Productions ligt het niet: Sword Art Online, dat een seizoen eerder werd uitgezonden, domineert de lijst van verkoopcijfers met nagenoeg 26.000 verkochte blu-rays (naast 6.000 dvd’s). Lees verder
Izakaya: tegenwicht tegen strikte kantoorcultuur
Het woord Izakaya betekent letterlijk “plaats waar je sake kunt drinken” en verwijst naar de voornaamste activiteit die er plaats vindt. Sake, Japanse rijstwijn, maakt de tongen van de kantoorwerkers los, en vormt een tegenwicht tegen de zeer strikte Japanse kantoorcultuur. Omdat een Japanse werkdag vaak tot 10 of 11 uur kan duren, is de gewoonte ontstaan om met collega’s tot rust te komen in een nabijgelegen café. Het is niet alleen goed voor de teambuilding, maar onder het genot van een glaasje kan kritiek geuit worden. Omdat directe kritiek over het algemeen niet gewaardeerd wordt, biedt deze omweg toch een mogelijkheid tot inspraak. Lees verder
Sakura
Misschien is het wel het bekendste plaatje van Japan: Mount Fuji, omkranst door roze blaadjes. Wie zich voorafgaand aan een reis naar Japan baseert op reisgidsen, zou nog wel eens lelijk verrast kunnen worden door het feit dat deze kersenbloesem enkel in de lente bloeit. Wie met zijn eigen ogen de zogeheten sakura wil aanschouwen, doet er dan ook goed aan om binnen nu en enkele weken naar Japan te vertrekken. Lees verder