Samurai, wie kent ze niet? Deze legendarische Japanse strijders boezemden menig vijand angst in, en weten heden ten dage nog steeds te fascineren. Toch waren deze mannen niet de enigen die in tijden van nood naar het zwaard grepen. Onna-bugeisha, Japanse vrouwelijke krijgers, vochten net zo hard mee. Lees verder
Elke maatschappij heeft zijn sociale problemen. Zo ook Japan. Eén van deze sociale problemen in Japan zijn de Makeinu. Dit kan vertaald worden naar het Nederlands als ‘verliezende honden’, maar eigenlijk draait het bij deze term helemaal niet om honden, en al helemaal geen verliezende. De Engelse vertaling is wat duidelijker: Loser Dogs, maatschappelijke losers. Wie worden daarmee aangeduid? Lees verder
In het westen is denken en handelen vanuit het individu volkomen ingebed in de cultuur. Belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen waren nooit gedaan en politieke revoluties hadden wellicht nooit plaatsgevonden als een individu zich niet anders had gedragen dan de groep. In Japan echter is het op individuele basis handelen een betrekkelijk zeldzaam fenomeen. Van oudsher worden beslissingen genomen nadat de groep eerst uitgebreid is geraadpleegd. Tijdens de feodale Tokugawa periode (1603-1868) werden mensen op systematische wijze onderwezen in om beslissingen pas te nemen na overleg en om zich te conformeren aan de wil van de meerderheid. Deze houding komt ook in het huidige Japan nog veelvuldig voor. Daarom is het culturele codewoord dat ik in dit artikel wil behandelen, Jikoryū (het werken op je eigen manier). Lees verder
Sinds vorige week is het voorjaarsseizoen van anime van start gegaan. Tussen de vele series steekt één nieuwkomer er met kop en schouders bovenuit: Shingeki no Kyojin, ook wel Attack on Titan. Het is een animatieoverzetting van de gelijknamige manga die sinds 2009 uitgegeven wordt. Lees verder
’s Ochtends vroeg in de rij voor de deuren van een vrij onopvallend gebouw in Tokyo open gaan. Nee, dit is niet de lancering van de zoveelste nieuwe telefoon. We staan in de rij voor kaartjes voor het kabuki theater. Waar in Nederland slechts de grootste musicals en theaterproducties nog enigszins winstgevend zijn, al dan niet door een culturele subsidie, staan in Japan zelfs bij de kleinste kabuki-theaters haast iedere dag nog mensen in de rij in de hoop wat kaartjes te bemachtigen. Toegegeven, de gemiddelde persoon in de rij lijkt de zestig al enkele jaren gepasseerd te zijn. Gelukkig is er aan ouderen geen gebrek in Japan. De kabuki voorstellingen zijn daarom ook nu nog weken van tevoren uitverkocht. Maar voor hoe lang nog? Lees verder
In 2000 zette de kunstenaar Takashi Murakami als curator een kunstexpositie op genaamd ‘Superflat’, in het Museum of Contemporary Art in Los Angeles. Deze expositie is uiteindelijk zo’n succes geworden dat het o.a. heeft geleid tot een samenwerking met het modemerk Louis Vuitton. Dit heeft er uiteindelijk voor gezorgd dat Takashi Murakami internationale bekendheid verwierf en Superflat een op zichzelf staande kunststroming heeft kunnen worden. Lees verder
Japan, China, en Taiwan ruziën al vier decennia lang over de Diaoyu/Senkaku-eilanden in de Oost-Chinese Zee. Tijdens de zomer van 2012 sloeg de vlam opnieuw in de pan, zeker nadat Japan drie van de eilanden kocht van de Japanse privé-eigenaar. Hoewel het conflict nu langzaam uit lijkt te doven, heeft het wel nog steeds stille gevolgen die terug te zien zijn op de handelsbalans van Japan. Lees verder
Vanuit een westers perspectief gekeken, lijken Japanners vaak over een gespleten persoonlijkheid te beschikken. Het ene moment zijn ze schattig, prettig gestoord of verleidelijk, terwijl op het andere moment een enorme woede-uitbarsting kan plaatsvinden. Deze ogenschijnlijk tegenstrijdige gedragingen zijn niet zo vreemd, als je ze in de context van zogenaamde culturele codewoorden bekijkt. Deze codewoorden zitten vol culturele betekenis en controleren in sommige gevallen zelfs het gedrag van de Japanners. In deze serie hoop ik een aantal van deze culturele codewoorden aan te stippen, en zodoende het in eerste instantie vreemde gedrag van de Japanners in een context te plaatsen. Het culturele codewoord dat ik in dit artikel wil behandelen, is Shirankao (‘het gezicht in de plooi houden’). Lees verder
Het stijf uitverkochte Tokyo Dome-stadion tijdens de World Baseball Classic bevestigde het onlangs weer: honkbal, of zoals de Japanners zeggen, yakyuu (‘veldbal’), is nog steeds volkssport nummer één in Japan. Maar die hegemonie wordt wel bedreigd: het voetbal is al enkele jaren bezig met een inhaalslag. Lees verder
Waar het succes van een anime in de jaren ‘70 en ‘80 voornamelijk afhankelijk was van weergaloze verhalen – zoals Mobile Suit Gundam jarenlang heeft gedemonstreerd – is de interesse in zulke grote narratieven tegenwoordig nagenoeg verdwenen. Met name de ambitieuze serie Shinsekai Yori, gebaseerd op de gelijknamige roman van Yûsuke Kishi, weet niet meer dan enkele honderden dvd’s te verkopen. Aan de kwaliteit van studio A1 Productions ligt het niet: Sword Art Online, dat een seizoen eerder werd uitgezonden, domineert de lijst van verkoopcijfers met nagenoeg 26.000 verkochte blu-rays (naast 6.000 dvd’s). Lees verder
