Een geschiedenis van de Japanse Mandala (deel 1)

Vanaf de prehistorie zijn de bewoners van de Japanse eilanden zich bewust geweest van een bovennatuurlijke wereld. De voorstelling van het bovennatuurlijke was echter nog zeer onderontwikkeld tot en met de zesde eeuw na Christus. Pas wanneer culturele invloeden als het Boeddhisme en Chinese religieuze stromingen in de zesde eeuw vanaf het Aziatische continent beginnen over te waaien ontstaat enige ordening in het Japanse religieuze systeem. Beroemde voorbeelden hiervan zijn de Kojiki (712 n. Chr.) en de Nihonshoki (720 n. Chr.). Dit zijn lijvige kronieken die een arsenaal aan kami omschrijven die de Japanse eilanden en het Japanse volk hebben geschapen. In twee artikelen definieer ik de mandala en licht ik toe hoe deze in Japan wordt gebruikt. Ook behandel ik de veranderingen in functie die deze na zijn introductie in Japan heeft ondergaan. Lees verder

Videogames en ukiyo-e: Een verrassend succes!

In mijn vorige blog heb ik de wondere wereld van de Japanse prent (ook wel ukiyo-e genoemd) geïntroduceerd. Voordat ik mijn serie over de geschiedenis en techniek van deze kunstvorm voortzet wil ik het echter over één van de meest verrassende en naar mijn mening interessante kunstprojecten van de afgelopen jaren hebben. Ik heb het over Ukiyo-e Heroes van illustrator Jed Henry en prentkunstenaar Dave Bull. Henry en Bull combineren hun liefde voor ukiyo-e en videogames en brengen de Japanse prent derhalve weer terug naar waar hij oorspronkelijk vandaan kwam: de populaire cultuur. Lees verder

Inleiding tot J-Pop (1) – Ikimono Gakari

J-Pop: de Japanse popmuziek. Het lijkt een voor het ongeoefende westerse oor onneembaar fort van geschreeuw, gegil, harde muziek en enigszins achterhaalde melodieën. Hoewel dat zeker voor de muziek van sommige Japanse artiesten geldt (noem mij trouwens één land waar dat niet zo is) zijn er zeker ook spreekwoordelijke krenten uit de pap te halen. In dit eerste deel van een inleiding tot J-Pop ga ik er daar een aantal van langs. In deel 1: Ikimono Gakari. Lees verder

Geluk zit in een klein hokje: Japanse fotostickers

Als je in Japan bent geweest, heb je deze minifotostickers vast wel eens gezien in iemands portemonnee, of op een rijkelijk versierd mobieltje. De echte gelukkigen onder ons mochten wel eens bladeren door het speciale purikura-album van een vriend of vriendin. Je zou purikura (een afkorting van het Engelse print club) een Japanse nationale hobby kunnen noemen. Jong of oud, man of vrouw, bijna iedereen daar heeft wel eens in een speciaal purikura-fotohokje gestaan. In winkelcentra of videogamehallen zijn vaak hele verdiepingen gewijd aan deze hokjes. Maar vanwaar dan deze obsessie? Lees verder

De balans tussen werk en privé in Japan

Het is moeilijk om twee landen met een sterker van elkaar verschillende werkcultuur te vinden dan Japan en Nederland. Nederlanders werken gemiddeld het minste aantal uur per week binnen Europa (30,5 uur per week, in vergelijking met een gemiddelde van 37,5 uur per week binnen de EU). Veel mensen werken in deeltijdbanen en ook flexwerken is steeds gebruikelijker, waardoor werknemers in overleg op andere tijden of vanuit huis kunnen werken. Lees verder

Obon – festival voor de doden

Ieder jaar omstreeks 15 augustus vindt in Japan Obon (het dodenfestival) plaats. Dit festival is een gelegenheid om aan overleden voorouders te denken en hen te eren. Japanse families krijgen vrij en bezoeken hun geboorteplaats, waar veelal het graf van hun voorouders staat. De files die hierdoor ontstaan zijn vaak lang, maar het is het wachten waard. Het hoofddoel is weliswaar om de voorouders wier geesten terugkeren op aarde te eren, maar Obon gaat ook vergezeld van festiviteiten. Kinderen nemen deel aan een kermis, terwijl volwassenen zich te goed doen aan het vele lekkere eten. In dit artikel wil ik graag dieper in gaan op de betekenis van Obon en de invulling van het festival. Lees verder

De filosofie van de Kyotoschool (1) – Introductie

Voordat Japan zich in de jaren ’70 op de kaart zette als een economisch bolwerk, was de westerse interesse in het Japanse filosofisch gedachtegoed nagenoeg nihil. Kort na de Tweede Wereldoorlog waren een een tiental wetenschappelijke papers en een handjevol boeken vertaald naar Westerse talen, maar het duurde tot halverwege de jaren ‘80 voordat Japanse filosofie echt voet aan de grond wist te krijgen in Europa. Lees verder

De vlietende wereld van ukiyo-e (1) – Inleiding

Wie weleens een boek over Japanse kunst openslaat kan er niet omheen: de ukiyo-e. Deze vorm van Japanse prentkunst ontstond in de Edo-periode (1603-1868) en is sinds de 19e eeuw wereldwijd razend populair geworden. Het meest bekende voorbeeld is ongetwijfeld De grote golf van Kanagawa van Katsushika Hokusai (1760-1849) die voor velen wellicht symbool staat voor de Japanse traditionele kunst in het geheel. Maar wat zijn ukiyo-e nu precies? In deze serie zal ik een aantal bekende en minder bekende prentkunstenaars bespreken, maar om te beginnen zal ik een beknopte inleiding tot de wondere wereld van de Japanse prentkunst geven. Lees verder