Aardbevingen: a fact of life?

“Aardbevingen? Dat is een fact of life”, antwoordde minister Henk Kamp in het nieuws, op de vraag hoe om te gaan met aardbevingen en de daardoor veroorzaakte materiële en immateriële schade in Groningen ten gevolge van de aardgaswinning. In Japan zijn aardbevingen inderdaad een fact of life, in Nederland denken Groningers daar heel anders over. Lees verder

Kijktip: Ghibli-docu Yume to Kyoki no Okoku

Kijkjes achter de schermen bij de Japanse animatiestudio Ghibli zijn zeer zeldzaam. Meesteranimator en studio-oprichter Hayao Miyazaki leidt een zeer teruggetrokken bestaan. Des te bijzonderder is het daarom dat hij documentairemaakster Mami Sunada niet alleen ongelimiteerde toegang tot de studio verleende, maar haar ook uitnodigde in zijn huis, dat tevens dienstdoet als privé-atelier. Yume to Kyoki no Okoku (‘Het Koninkrijk van Dromen en Waanzin’) is een prachtige en zeer ingetogen documentaire over één van Japans belangrijkste regisseurs. Lees verder

De menselijke maat

Enige tijd geleden waren de robots waar Pim Omes eerder over schreef ook in het Nederlandse nieuws. De pers dook er massaal boven op: ontmenselijking! Het kan toch niet zo zijn dat robots de zorg overnemen, dat zij mensen met een zorgberoep zomaar kunnen verdringen? Naast de wijze waarop Amerikanen en Japanners naar robots kijken lijkt er ook een Nederlandse visie of een politiek standpunt geformuleerd te kunnen worden, waarbij de robots de dupe worden van een veel groter en verborgen probleem: het borgen van de menselijke maat. Lees verder

Techno-Orientalisme als strategie

Het is alweer even geleden, maar in mijn vorige blog schreef ik over Techno-Orientalisme in de Westerse popcultuur. Hierin ging ik nader in op het feit dat veel Japanse hedendaagse stereotypes worden gebruikt om een exotisch tintje te geven aan bijvoorbeeld muziek en videoclips van Westerse artiesten. Het is makkelijk om te zeggen dat alleen het Westen zich schuldig maakt aan stereotypering van de Japanse cultuur, maar zeker in dit digitale tijdperk, waarin we met een druk op de knop toegang hebben tot verschillende culturen, is iets als Techno-Orientalisme nooit eenrichtingsverkeer. Ik laat in dit vervolgartikel daarom zien hoe de kunstenares Mariko Mori de Japanse stereotypes gebruikt en heeft gebruikt om in het Westen (Amerika en Europa) bekend te worden. Lees verder

Robots in Japan en in het Westen

De Japanse liefde voor robots kwam al eerder aan de orde op Katern: Japan, maar dan vooral op een negatieve manier. Joleen schreef in haar artikel over Techno-Oriëntalisme dat westerlingen Japan vaak zien als een land waar koude technologie boven menselijke waarden staat. Maar zij gaan voorbij aan de verschillende rol die technologie speelt in de Japanse cultuur. Daarom volgt hier een uiteenzetting over robots in de Japanse en westerse (Amerikaanse) cultuur. Zowel de verschillen in perceptie, als het doel van de robot, komen aan bod. Lees verder

Origami: het vouwen van aandacht, discipline en concentratie

Leren doe je in een vertrouwde en veilige omgeving. De school draagt daar zorg voor, brengt discipline bij en traint spelenderwijs concentratie. Veiligheid, discipline en concentratie vormen een basis van waaruit creativiteit en talentontwikkeling gestalte kunnen krijgen en vaardigheden en competenties ontwikkeld kunnen worden. Zo is dat in Nederland, zo is dat in Japan. Jonge kinderen maken in beide landen kennis met vouwblaadjes, of origami zoals de kunst van het vouwen in Japan genoemd wordt. Lees verder

De Katana: Meer dan Scherp Alleen

Japanse zwaarden zijn, mede dankzij de populariteit van anime, manga, videogames en ninja-films, in de hele wereld bekend komen te staan als wapens waar niet mee te spotten valt. Het is dan ook niet verwonderlijk dat vrijwel iedere tentoonstelling over het oude Japan één of meerdere exemplaren bevat. Uiteraard is dit niet alleen te danken aan de populariteit van de wapens. Zwaarden waren een belangrijk onderdeel van de Japanse maatschappij gedurende een groot deel van haar geschiedenis. Ook vandaag de dag wordt de traditie van de zwaardsmederij in Japan nog met alle eerbied voortgezet. Lees verder

Werken in Japan: Hourensou

Het kan erg lastig zijn om een buitenlander te zijn in een Japans bedrijf. Ook al spreek je de Japanse taal vloeiend, dan nog zijn er talloze ongeschreven regels, die je pas na lange tijd begrijpt. Zelfs voor Japanners is het lastig om de mores van een nieuw bedrijf onder de knie te krijgen. Lees verder

Kijktip: Puella Magi Madoka Magica

Wie in de jaren ’90 opgroeide, heeft vast wel het magische tekenfilmmeisje Sailor Moon op de televisie voorbij zien komen. Maar Sailor Moon is niet het enige magische meisje uit Japan. Deze figuurtjes vormen een heel subgenre binnen anime, Mahou Shoujo (‘magische meisjes’) genoemd. Puella Magi Madoka Magica valt ook onder de grote hoeveelheid series binnen dit genre, maar springt er toch tussenuit. Een waarlijk verrassende animatieserie! Lees verder