Geen pardon voor Japanse schijniepen

In het plaatselijke sufferdje deelt de gemeente mee: kapvergunning verleend voor 3 Japanse schijniepen. Schijniepen hebben hun naam niet echt mee. Iep spreekt niet tot de verbeelding, zoals eik, beuk en (oh) dennenboom dat wel doen. Iep heeft niet dat robuuste, en klinkt eerder klagend. Het andere Nederlandse woord voor iep is olm en op de een of andere manier helpt dat niet. Wanneer je dan ook nog niet eens een iep bent, maar een schijniep, ben je kansloos. Dan word je vroeger of later uitgezet. Lees verder

Utawarerumono: geïnspireerd door Ainu

Aan Germaanse mythologie geen gebrek in Japanse games. In de regel duikt er in de rollenspellen altijd wel een Yggdrasil of een Walhalla op, vaak bewoond door een Heimdallr of een Odin. Fenrir en Jormungand zijn ook geliefd. Japanse ontwikkelaars laten zich ook vaak inspireren door de Romeinse, Griekse of natuurlijk hun eigen rijke culturele historie. Maar vrijwel nooit is een videogame gebaseerd op de cultuur van de Ainu, de oorspronkelijke bewoners van het noordelijke Japanse eiland Hokkaido. Utawarerumono brengt daar verandering in. Lees verder

Zo word je honderd

Nergens ter wereld worden mensen zo oud als in Japan. Bovendien worden Japanners die zulke hoge leeftijden bereiken opvallend minder vaak geplaagd door kwalen dan leeftijdsgenoten in de westerse wereld. Journaliste Junko Takahashi werd benieuwd naar de achterliggende redenen en onderzocht hoe de honderdplussers hun leven inrichten. Dat leidde tot de bundel Zo word je honderd. Lees verder

Uchimizu, natuurvriendelijke straatkoeling

Het is warm in Nederland, de afgelopen weken. Heel erg warm. Maar waar deze temperaturen voor ons behoorlijk zeldzaam zijn, schrikken Japanners er al lang niet meer van terug. Integendeel: in het grootste deel van Japan is het de hele zomer warmer dan 30 graden. Dat vroeg, zeker in vroeger tijden, om creatieve oplossingen. Uchimizu is er daar één van. Lees verder

Yotsubato!, een introductie tot Japan in manga-vorm

Manga is één van Japans belangrijkste culturele exportproducten. De stripvorm is wereldwijd razend populair, maar niet geschikt voor iedereen. Zeker als je niet bekend bent met de vorm, kunnen de meeste series behoorlijk ontoegankelijk overkomen. Soms omdat ze al decennia lopen, soms omdat het verhaal vrij snel behoorlijk bizarre wendingen neemt. Voor de beginnende lezers is er slice of life-manga Yotsubato!. Lees verder

Katamari: kleurrijke maatschappijkritiek

Wie dacht dat Nintendo patent had op kleurrijke, typisch Japanse videogames, heeft nooit de Katamari-serie, in eerste instantie exclusief voor Sony’s PlayStation, gezien. Op zich niet heel gek, want het eerste deel uit 2004 verkocht in Japan slechts mondjesmaat en verscheen überhaupt niet in Europa. Wie de serie echter bij één van de vervolgdelen een kans gaf, kent de unieke charme van Katamari. Lees verder

Japanse symbolen: presentatie en representatie

NHK-programma Design Talk plus wijdde onlangs een hele aflevering aan het gebruik en de betekenis van Japanse pictogrammen. Onder andere de bewegwijzering van stations, ter gebruiksaanwijzing dienende symbolen in een capsulehotel en borden in de openbare ruimte kwamen aan bod. Deze hebben voor Japanners vaak een vanzelfsprekende betekenis. Maar voor buitenlandse bezoekers is het niet altijd even duidelijk wat een bord of pictogram betekent. We schreven al eerder dat dit volgens de Japanse overheid, met het oog op de Olympische Spelen die in Tokyo zullen plaatsvinden, voor nogal wat problemen kan zorgen. Daarom heeft een selecte groep ontwerpers opdracht gekregen om pictogrammen te ontwerpen die voor een buitenlands publiek ook gemakkelijk te doorgronden zijn. Hoe gaat dat in de praktijk? Lees verder

Shinrin yoku: Japanse boswandelingen

Japanse principes, leeftrends en -wijzen zijn de afgelopen jaren ongekend populair in het westen. Boeken van Europese auteurs, zoals Tomas Navarro met Kintsukuroi en Francesc Miralles en Héctor Garcia met Ikigai, en Japanse schrijvers, zoals Marie Kondo met The Life-Changing Magic of Tidying Up en Fumio Sasaki met Goodbye, Things: The New Minimalism vliegen als warme broodjes over de toonbank. Shinrin yoku – de helende kracht van bosbaden van Annette Lavrijsen is het volgende boek in dat rijtje. Lees verder

De Hari-e collages van Masayasu Uchida

Wie Japan en papier met elkaar verbindt, denkt aan origami. In tweede instantie wellicht aan washi: ‘Japans papier’ waar traditionele shoji (schuifdeuren) of bijvoorbeeld parasols van worden gemaakt. Natuurlijk ook aan ukiyo-e, de Japanse blokdrukprenten. Voortaan mag je gerust ook aan adembenemende Japanse collagetechnieken denken. Maak kennis met kunstenaar Masayasu Uchida. Lees verder

Uniek in zijn soort: het Ghibli-museum

Hayao Miyazaki staat niet bekend als een makkelijke man. Zo wereldwijd geliefd als zijn werk is, zo ingewikkeld is de totstandkoming van het grootste deel daarvan. Toen eind jaren ‘90 besloten werd tot de bouw van een museum over het werk van Studio Ghibli, de animatiestudio die hij mede oprichtte, was het geen verrassing dat hij niet voor de makkelijke weg koos. Gelukkig maar – net als zijn films is het Ghibli-museum erg bijzonder.
Lees verder