De Japanse naamvolgorde: andersom(s)

Toen Donald Trump voor het eerst als president van de VS contact met de premier van Japan had gehad, sprak hij gloedvol over zijn goede vriend, ‘premier Shinzo’. Dat Trump er niet in slaagde om de Japanse minister-president respectvol bij zijn achternaam te noemen, zal weinigen verrassen. Toch is het niet gek dat hij de vergissing maakt – hij is zeker niet de enige. In Japan wordt de familienaam namelijk eerst gezegd of geschreven. Buiten de landsgrenzen wordt echter de omgekeerde (westerse) volgorde gehanteerd. De hoogste tijd om aan die verwarring een einde te maken- althans, als het aan de regering Abe ligt. Lees verder

Hanakotoba: zeg het met bloemen

Wie voor een bloemetje ter ere van een trouwdag, verjaardag of een zomaar verrassing naar de bloemist gaat, weet zich omringd door een keur aan prachtig samengestelde boeketten. We zoeken een prachtige ruiker uit, of laten ons adviseren en schrijven er een kaartje bij dat aan het cellofaan gehecht wordt. Een gedichtje, een liefdesverklaring of een troostende wens. Bloemen zelf zeggen het echter ook al. Die reclameslogan is hier een beetje in de vergetelheid geraakt, maar bloemen hebben allemaal een eigen betekenis en symboliek. In Japan wordt daar nog volop aan gehecht: er is zelfs een gedefinieerde bloementaal, hanakotoba. Lees verder

Brood in Japan

Je hebt ze wellicht wel eens gegeten of gezien toen je in Japan was: Japanse broodjes. Tegenwoordig is brood, net als sushi, niet meer weg te denken in Japan. Je vindt in elk groot treinstation minstens één grote broodwinkel en er worden elk jaar op verschillende plekken broodfestivals gehouden waar vanuit heel Japan bakkers bijeenkomen om hun beste brood en gebakjes te laten zien aan en proeven door het publiek. Van mini-sandwich met ei, tot deluxe sandwiches met vlees in gedecoreerde dozen, brood heb je in verschillende soorten, vormen en grootte. Maar hoe kwam brood eigenlijk naar Japan? Lees verder

Waarom Japanners (meestal) niet op straat eten of drinken

Op het station gauw nog even een makkelijke maaltijd kopen en deze in de trein naar huis wegwerken, het is in Nederland heel gewoon. Menig trein walmt hier in de spits naar friet speciaal, patat oorlog of ander stationsvoedsel. Zo niet in Japan. Niet alleen wordt daar tijdens korte en middellange treinreizen niet gegeten: op straat eten en drinken is er sowieso ongebruikelijk. Lees verder

Omotenashi begint bij Mariko

“Maat 45 en nogal brede voeten”, zei ik. Zij glimlachte, knikte instemmend en haalde ondertussen terloops een meettoestel tevoorschijn. “Mag ik voor de zekerheid uw voeten even opmeten?” Het apparaat gaf aan dat ik er een tweetal maten naast zat, maar de voeten waren ontegenzeglijk breed. Ouderdom komt met gebreken, voeten zakken blijkbaar uit. De keuze voor de gewenste wandelschoen werd daarmee gelukkig beperkter, er stonden er veel uitgestald. Lees verder

Rode parasol, herfstnagellak, engelenkleed en 999 andere Japanse esdoorns

Wie in de buurt een Japanse tuin wil zien, kiest voor Clingendael of het Belgische Hasselt. Nergens anders vind je echter zo veel verschillende Japanse esdoorns als in kwekerijdorp Boskoop, onder de rook van beurtelings Bodegraven en Leiden. Plantentuin Esveld specialiseert zich in Japanse heesters, bomen en kruidachtigen. Een deel van deze immense kwekerij bestaat uit een Aceretum, een park volledig gewijd aan de Japanse esdoorn. De collectie is vooral interessant tijdens de maanden mei en juni, als het jonge blad ontwikkeld is en uiteraard zijn in oktober de herfstkleuren spectaculair, zeker als de herfstzon de bladeren uitlicht. Dit grootste Aceretum ter wereld omvat – onder meer – ruim 1000 verschillende Japanse esdoorns. Lees verder

Over Umami valt niet te twisten

Zoet, zuur, bitter en zout zijn de meest bekende basissmaken die we waarnemen als we proeven tijdens het eten. Zolang er niet het woordje “te” voor staat vinden we het lekker. Japan erkent echter een vijfde basissmaak, en geeft er het woord umami aan, wat zoveel betekent als hartig. Denk aan belegen kaas en je bent er. Umami versterkt de overige vier smaken en inmiddels geven koks over de hele wereld gerechten het predikaat expliciet mee. Umami is trending. We móeten het heerlijk vinden! Lees verder

Pasuke laat zien dat mislukken mag

Aan mascottes is er in Japan bepaald geen gebrek. Zowel publieke organisaties als commerciële bedrijven maken er gretig gebruik van, om de doodsimpele reden dat het werkt: je kunt nog zoveel pakkende slogans bedenken, maar met een koddige mascotte genereer je bij het Japanse publiek veel meer aandacht voor je merk, dienst of product. Pasuke is in die zin een vreemde eend in de bijt: deze pandabeer maakt eigenlijk geen reclame voor de organisatie die hem bedacht. Hij staat misschien wel voor iets veel belangrijkers. Lees verder