Dit najaar verscheen op Amazon Prime wekelijks een nieuwe aflevering van horrorserie The Terror. Het tiendelige tweede seizoen, getiteld Infamy, speelt zich af in en om een interneringskamp voor Japanse Amerikanen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Infamy wil veel, misschien wel iets te veel, maar vertelt een verhaal dat relatief weinig mensen kennen. Dat alleen al maakt de serie de moeite van het kijken waard.
De Verenigde Staten hadden het lang weten te vermijden, maar met de verrassingsaanval van Japan op de Amerikaanse legerbasis Pearl Harbor op 8 december 1941 raakten ze alsnog betrokken bij de Tweede Wereldoorlog. Dat had enorme gevolgen voor de Amerikaanse bevolking, die uitgebreid en vaak zijn belicht. Over het besluit om Japanse Amerikanen op te sluiten in kampen, de ‘schande’ uit de titel, gaat het daarentegen veel minder vaak.
Japanse Amerikanen vormden een onbekende groep
De aanval op Pearl Harbor was slechts een aanleiding om tot de internering van 127.000 Japanse Amerikanen te besluiten; de angst van veel witte Amerikanen voor het ‘gele gevaar’ bestond namelijk al veel langer. Japanners trokken vanaf de jaren 1880 op grotere schaal naar de VS, waar na een immigratieverbod voor Chinezen nog steeds een sterke behoefte aan arbeidsmigranten bestond. Tot in 1907 dat verbod er ook voor Japanse immigranten kwam. Trumps inreisverbod past in een lange traditie.
Krapte op de arbeidsmarkt speelde een rol, maar gebrek aan integratie evenzeer: Japanners van de eerste generatie spraken nauwelijks Engels, en waren over het algemeen vooral onder elkaar. Velen hoopten na een paar jaar terug te keren naar Japan. Als arbeidsmigranten konden ze ook geen aanspraak maken op staatsburgerschap. Hoewel hun kinderen dat staatsburgerschap wel automatisch verkregen, vonden die alsnog te weinig aansluiting buiten hun groep. Voor veel witte Amerikanen bleven Japanse Amerikanen daarom relatief onbekend.
Kort na Pearl Harbor werd aan hun loyaliteit niet getwijfeld, maar in tijden van oorlog kunnen vreemde dingen gebeuren. Een voorval op het Hawaiiaanse eiland Niihau, waarbij Japanse Amerikanen een neergestorte Japanse piloot te hulp schoten, deed de zenuwen bij de regering in Washington D.C. flink toenemen. In een onderzoeksrapport naar hoe de Amerikanen zich bij Pearl Harbor zo hadden laten verrassen, werd gehint op ‘Japanse spionnen’. De publieke opinie sloeg om en om de binnenlandse rust te bewaren, besloot president Roosevelt in het voorjaar van 1942 om Amerikanen van Japanse origine te interneren in kampen verspreid over de hele VS.
Infamy wil (te) veel…
Infamy begint kort voor de verrassingsaanval op Pearl Harbor. De serie verhaalt over fictieve leden van de Japanse gemeenschap op Terminal Island, een kunstmatig eiland bij Los Angeles. We maken kennis met student Chester Nakayama en zijn ouders, Henry en Asako, die net als veel andere Japanse Amerikanen werkzaam zijn als vissers. Wanneer om onverklaarbare redenen meerdere mensen omkomen, wordt al snel gedacht aan een yurei, een kwade geest, die is meegekomen vanuit ‘het oude land’. Terecht, zo blijkt: nog in de eerste aflevering komt een mysterieuze maiko (geisha in opleiding) in beeld, die het op Chester heeft voorzien. Ook in het interneringskamp waar de Nakayama’s het grootste deel van de oorlog gedwongen doorbrengen, duikt ze voortdurend op – met dodelijke gevolgen.
Hoewel de pilot intrigeert, zijn de overige negen afleveringen helaas van wisselende kwaliteit. Infamy wil namelijk (te) veel. Dat komt deels door het format, want The Terror is een zogenoemde anthologieserie: in elk seizoen wordt een ander horrorverhaal verteld. Seizoen één ging over de 19e-eeuwse, mislukte expeditie van de Engelse marineschepen Terror en Erebus, maar de bovennatuurlijke elementen voelden daarin veel beter op hun plek. In Infamy staat de kwade geest daarentegen vooral in de weg van de eigenlijke terror: voor onbepaalde tijd opgesloten worden, puur en alleen vanwege je huidskleur. Als kijker krijg je te veel matig uitgevoerde horror te zien, en te weinig van de verschrikkingen van het interneringskamp. Niet dat die prettig zouden zijn geweest om te zien, maar de serie mist hierdoor impact. Dat voelt als een gemiste kans.
..maar is wel het kijken waard
Toch is Infamy wel het kijken waard, want zoals gezegd vertelt de serie een verhaal dat bij velen onbekend is. Bovendien worden alle Japanse rollen door Japanners of Amerikanen van Japanse afkomst vervuld. Dat klinkt misschien logisch, maar was het tot voor kort niet: veel Amerikaanse producties castten Chinezen voor Japanse rollen, Koreanen voor Chinese rollen, enzovoort. En ook aan de andere kant van de camera zit het bij The Terror snor: Japanse Amerikanen schreven en dachten mee, en Alexander Woo, één van de twee showrunners van dit seizoen, is van Chinese afkomst. Ook dat klinkt misschien niet heel bijzonder, maar dat is het wel. De overgrote meerderheid van de regisseurs, schrijvers en showrunners is nog altijd wit.
Woo heeft Infamy in interviews opgedragen aan de Japanse Amerikaan George Takei, die in de serie een kleine rol speelt. Niet alleen maakte hij de internering als klein kind mee, maar hij was als Mr. Sulu in de originele Star Trek-serie ook één van de eerste acteurs van Aziatische origine op de Amerikaanse televisie. Het is daarom niet minder dan passend dat deze wegbereider in de winter van zijn carrière opnieuw deel uitmaakt van zo’n grensverleggend project.
The Terror: Infamy is in Nederland te bekijken via Amazon Prime.
9 december 2019