Kamakura : Daibutsu in beeld

Kōtoku-in is een tempelcomplex in Kamakura. Boeddhistisch, geen twijfel mogelijk: het is het thuis voor de grote bronzen Amida Boeddha, één van de meest markante beeldmerken van Japan en hét model voor talloze boeddhabeeldjes die in Japan en in het westen in tuinen en huizen te vinden zijn.

Kenmerken

Op zijn lotustroon mediteert de Boeddha Amitabha. Zijn beeltenis is ruim dertien meter hoog en van brons gegoten en gesmeed. Elk van zijn oogleden is een meter breed, zijn oren zelfs 1,90 meter. De afstand van knie naar knie bedraagt iets meer dan negen meter. Elke Boeddha heeft zijn eigen karakteristieke mudra (handpositie). De mudra van de Boeddha Amitabha is die van twee cirkels gevormd door de wijsvingers, midden- en ringvingers van zijn beide handen. De duimen (en pinken) doen daar niet bij mee. Normaal gesproken rusten de duimen van een Amitabha op de wijsvingers. Maar dat is bij de Daibutsu, de grote Boeddha van Kamakura, niet het geval: zijn duimen drukken fier tegen elkaar en versterken zijn onwrikbare blik over de de blauwe zee in de baai van Sagami en vastbeslotenheid om eenieder van dienst te zijn die zijn hulp inroept.

Historie

Amida, zoals Amitabha in Japan genoemd wordt, zit op zijn lotustroon in de open lucht, in weer en wind. Dat is niet altijd zo geweest: een allereerste houten schrijn in het tegenwoordige complex bood onderdak aan een Boeddhafiguur gesneden uit hout. In 1252 werd een ambitieus project gestart om het houten beeld te vervangen door een veel groter beeld van brons. Aanvankelijk werd het beeld belegd met bladgoud en bevond het zich in een houten tempelgebouw van 44 meter breed en lang. In 1334 stortte dit gebouw echter in en verdikkeme, in 1369 opnieuw. Een derde maal werd de tempel herbouwd om in 1498 te worden weggespoeld door een tsunami. Dat werd te gortig. Het standbeeld bleef staan, want woog een forse 121 ton, maar zou voortaan in de open lucht verblijven. En dat doet het dan ook al 519 jaar. De fundamenten van de tempel bleven nog liggen tot begin 20e eeuw. Nu resten slechts de acht funderingsstenen voor de pilaren aan weerszijden van het beeld. Van 1960 tot 1961 vonden renovatiewerkzaamheden plaats aan het beeld; de nek werd van binnenuit verstevigd en er werden nog meer maatregelen genomen om het beeld beter te beschermen tegen aardbevingen. In het voorjaar van 2016 werd de Boeddha voor de laatste maal gerenoveerd. Wie in de komende tijd naar Kamakura reist, hoeft daarom niet bang te zijn voor een sluier en steigerpijpen.

Kotoku-in (formeel Daii-san Kotoku-in Shojosen-ji) behoort tot de Jodo stroming binnen het boeddhisme, gestart door de monnik Honen (1133–1212). Honen was onder de indruk van Amida, de Boeddha van het Zuivere Land. Iedereen die in deze boeddha gelooft, zal in het Westelijk Paradijs herboren worden. Amida is een verlosser die een hiernamaals belooft en hij is dan ook zeer populair in Japan en overig Oost-Azië. In een vorig leven (in India) was Amida koning en ging als monnik, met de naam Dharmakara, door het leven nadat hij zelf kennis maakte met het boeddhisme. Hij wilde zijn verlichting via meditatie  bereiken en legde 48 geloften af om iedereen bij te staan zijn of haar eigen verlichting te bereiken. Onder deze geloften: geslacht, huidskleur en geaardheid zijn geen belemmering voor zijn hulp. Hij is dan ook al eeuwen een voorbeeld voor velen: Het Zuiver Land-boeddhisme of Amida-boeddhisme is wijd verspreid over Oost-Azië. Zijn element is water. Honen kon dus geen betere plek bedenken voor zijn Amida dan aan de kust van Kamakura. Het Amida-boeddhisme leert dat wanneer je tijdens dit leven zo veel mogelijk de naam van Amitabha Boeddha aanroept, je door hem wordt ontvangen wanneer je leven eindigt. Zo simpel kan het zijn. De grote populariteit van het Amida-boeddhisme is hier dan ook grotendeels aan te danken. God en goden worden wel vaker in de mond genomen, er is dan meestal sprake van vloeken. Dat helpt niet. Nooit. Het aanroepen van Amida is vastgelegd in een respectvol vormvers of mantra (nenbutsu in het Japans): Namu Amida Butsu, ‘ik zoek toevlucht tot Amitabha Boeddha’. De mantra wordt op het tempelterrein dan ook veel uitgesproken. Veel en vaak.

daibutsuTempelcomplex

Het complex is gelegen aan een doorgaande weg door Kamakura. Het bos onttrekt de Daibutsu nog aan het gezicht, dus voor je het weet rijd je aan hem voorbij. Gelukkig is aan de vele bussen en auto’s op de parkeerplaats te zien dat je vlakbij je bestemming bent.

  • Het complex wordt betreden via de traditionele Niomon poort. De toegangspoort ‘mon’ heeft twee rode tempelwachters, de ‘nio,’ aan weerszijden van de doorgang. Zij staan bij de ingang van een tempel om het kwaad tegen te houden;
  • Daarna wordt met de traditie gebroken: er is geen rechte weg of Sandō naar de Daibutsuden of grote hal. Niet voor niets: er is al 500 jaar geen grote hal meer, en bovendien wordt de Boeddha door een muur annex bomenrij aan het oog onttrokken om de verrassende grootte nog intensiever te kunnen ervaren van dichterbij;
  • Bij het Ticket Office dien je een toegang te kopen. 200 yen komt ten goede aan het onderhoud van het tempelcomplex;
  • Voor je de boeddha gaat begroeten dien je bij de Temizuya je handen ritueel te reinigen;
  • Daarna word je volledig in beslag genomen door de ontzagwekkende gestalte van Amida. Volkomen vredig, geruststellend, troostend, groot, groots, zijn onvermijdelijke gedachten. En ook: hoe krijg ik hem op de foto? Schroom niet, ook Japanners wisselen de mantra en de camera af. Voor het beeld staan twee prachtig gesmede lotusstengels en een wierooklantaarn. Alle van brons.
  • Amida is zo alom aanwezig dat je vermoedelijk de acht funderingsstenen van de pilaren van de oorspronkelijke tempel zult missen. Er zijn er vier aan weerszijden van Amida.
  • Amida wordt aan drie zijden omsloten door een galerij. Hier bevinden zich toiletten, maar vooral ook een loket voor de tempelstempels, de goshuin. Ook de sandalen van Amida worden hier bewaard: de warazori. Deze zijn gevlochten van stro en op maat: de lengte is 1,8 meter.
  • Kangetsu-do In de achtertuin achter de Daibutsu bevindt zich een bescheiden subtempel. Kangetsu-do laat zich vertalen als maanzaal. Deze werd in 1934 uit Korea overgebracht. De hal bevat een standbeeld van Kannon Bosatsu dat veel ouder is: het werd tijdens de Edo Periode (1603-1868) gevormd door een overigens onbekende beeldhouwer.
  • Aan de linkerzijde van Amida tref je een bos dat ook tot het tempelcomplex behoort. In dit park staan stenen monumenten met inscripties van onder meer Yuten, één van de bekendste abten van Kotoku-in en contemplatieve gedichten.

DaibutsuIn beeld

Daibutsu in beeld, schrijven we. De meeste tempels en schrijnen van Japan zijn niet bedoeld om in te gaan. Het beeld van de grote boeddha kan echter ook van binnen bezichtigd worden. Letterlijk in beeld, dus! Deels ingegeven door de commercie – ook monniken moeten in deze barre tijden het hoofd boven water zien te houden. Maar ook om de tempelbezoeker te inspireren: wie gelooft is tot veel in staat. De foto hiernaast is in het beeld genomen, we kijken vanuit de buik naar het hoofd. In de jaren zestig van de vorige eeuw werden hals en schouders verstevigd, dat is te zien aan het rode framewerk. Japan kent hete zomers, op het vlakke witte stenen tempelterrein wordt het al snel onhoudbaar. Het kan echter nog erger: binnen het beeld is het snoeiheet. Vandaar dat Amida in zijn rug twee ramen heeft die kunnen worden opengezet.

daibutsuAdres en bereikbaarheid

4-2-28, Hase, Kamakura,
Kanagawa Prefecture.
Klik op de Googlemap hiernaast voor een virtuele rondwandeling.

In hooguit 1,5 uur reis je van Tokyo naar Kamakura. Uitstappen kun je het beste bij Hase Station, het derde station van Kamakura langs de Enoden-spoorlijn. De Enoden is een tramachtige trein die Kamakura verbindt met Enoshima en Fujisawa. Het terminalstation in Kamakura ligt naast het station JR Kamakura.

Meer informatie

Daibutsu: de Grote Boeddha

Er zijn beslist nog grotere. In Japan zelf woont Vairocana, de Boeddha van het verleden in de Todai-ji, en in de prefectuur Ibaraki torent de staande Ushiku Daibutsu liefst 120 meter boven het maaiveld. De bouw ervan werd in 1993 afgerond. Het beeld bevat een lift voor het publiek die tot een hoogte van 85 meter kan komen. Tsja, dit is wellicht de Te-Grote-Boeddha. Enorme beelden vinden we ook in Chiba, Fukuoka en bijvoorbeeld Fukushima, Sendai en Hokkaido. Ook in China, Thailand, Myanmar en andere boeddhistische landen werden enorme beelden opgericht. (In Afghanistan werden ze weer ten gronde gericht). De Afghaanse boeddhafiguren waren als halfreliëf uit de rotsen bevrijd, recente beelden in Japan, China, Hong Kong en Thailand zijn met modernere methoden en materialen vervaardigd en kunnen daardoor op zichzelf staan en nog hoger reiken. De Daibutsu in Kamakura is kortom niet zozeer de grootste Boeddha, als wel een Grootse Boeddha. Met een respectabele leeftijd van ruim 750 jaar, bovendien! Hij doet niet mee aan de wedstrijd, hij is er gewoon voor wie in hem gelooft. Altijd. Namu Amida Butsu. Namu Amida Butsu.

Dit artikel maakt deel uit van de reeks Ken uw Tempel van Katern: Japan

Eén gedachte over “Kamakura : Daibutsu in beeld

  1. Amida is vaak aanwezig in tuinen en huizen, schrijft Cees in zijn artikel over de Grote Boeddha van Kamakura.
    Amida is na het lezen van het artikel onmiddellijk herkenbaar aan zijn krullenbol en aan zijn mudra, de houding van zijn handen. Zijn beeltenis staat model voor talloze beeldjes. Hier is een vijftal. Één daarvan is zelfs een sierkaars. Maar die branden we niet op. Niets daarvan.



Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *