Jizō : Roodkapje in Japan

Waar je ook gaat, of het nu op het platteland is of midden in Tokyo, op drukke kruispunten, bij stations, in tempelcomplexen en begraafplaatsen, langs de weg of langs wandelpaden; overal zie je gezellig aandoende stenen beeldjes met een gehaakt rood kapje of een rood vestje. Steevast is de nijvere huisvlijt rood en steevast is de drager ervan een rudimentair gestyleerde monnik.

Het betreft hier een verbeelding van Jizō, de bosatsu (bodhisattva) die samen met Kannon, de Godin van Genade, de brug slaat tussen ons mensen en boeddha. Een bodhisattva is een persoon die door zijn of haar goede daden en leefwijze de verlichting heeft bereikt, maar ervoor gekozen heeft om op aarde te blijven en alle mensen te helpen dezelfde staat van verlichting te bereiken. Bodhisattva’s zijn dus lichtende voorbeelden, en gelijken de heiligen in de katholieke traditie.
Het boeddhisme kent talloze bodhisattva’s, maar in Japan zijn het vooral Jizō en Kannon die in het dagelijks leven worden aangeroepen.

Net als onze Roodkapje is Jizō een aangenaam mens dat het beste voorheeft met degenen die ziek of zuchtig zijn. In het geval van Roodkapje betreft het haar bedlegerige grootmoeder. Jizō zorgt vooral voor kinderen. Zieke kinderen moeten vooral beter worden en als dat onverhoopt niet lukt, is het Jizō die de overleden kinderen tijdens hun periode van overlijden en wedergeboorte behoedt. Kinderen zijn namelijk door hun korte periode op aarde nog niet in staat geweest om voldoende goed karma te vergaren om een volgend leven gegarandeerd iets beter te laten verlopen. Ouders offeren aan Jizō door middel van een mutsje, kapje of manteltje in de hoop dat Jizō op zijn beurt hun kind behoedt. De kleur rood verwijst mogelijk naar een traditie in de Asuka periode (522-645 AD) waar kinderen met ziektes als waterpokken in rode kleren gekleed werden om ze te onderscheiden van andere kinderen. Kom er maar eens op!

3jizos

Jizō ziet er in zijn stylering altijd kawaii, cute of schattig, uit en lijkt in niets meer op zijn oorspronkelijke gedaante Ksitigarbha die vanuit India via China de Japanse Zee overstak. Wat dat betreft is Kannon minder veranderd. Ksitigarbha was overigens een Brahmaans meisje! Er is dus ergens tijdens de oversteek wel iets ingrijpend veranderd.. Daar staat tegenover dat Kannon van oorsrpong een man was. Dus dat heft elkaar mooi op.
Onlangs was ik in Kamakura in de Hasedera tempel. Ook daar was Jizō volop aanwezig. En wel duizend keer. De foto mag voor zichzelf spreken.

1000jizos

Mij viel op dat hoewel het lijf van elk beeld hetzelfde is, het hoofd steeds iets verschilt. Waarschijnlijk staat er voor een ieder van ons een eigen Jizō klaar. Dat is een geruststellende gedachte.

Bewaren

Bewaren

4 gedachten over “Jizō : Roodkapje in Japan

  1. Dank voor je feedback, Ivor! Jizō krijgt zijn rode muts of slab vaak als het te laat is, dan is er veelal al wat naars met een kind en dus ook met de ouders gebeurd. Herdenken is dan de functie van de aankleding. Maar het kan ook geen kwaad om preventief te werk te gaan. In een groot aantal tempels is het mogelijk om kleine jizō-beeldjes aan te schaffen die als amulet bij grotere beelden kunnen worden geplaatst, voorzien van een er op geschreven wens. Vergelijk het met de ema, wensplankjes die je nog veel vaker tegenkomt. Aan het einde van het jaar worden de kleine amulet-beeldjes geruimd om plaats te maken voor een nieuwe generatie bezorgde ouders. De oude beeldjes hebben hun nut gehad en worden – evenals de ema – verbrand. Het kan zijn dat je toevallig op dat moment een stapel omgevallen Jizō hebt gespot. Daarnaast kan natuurlijk ook een aardbevinkje – aan de orde van de dag – de reden zijn voor een omgevallen beeld. We zien in een mostuin wel eens tot aan het hoofd ingegraven beelden, om een sfeer van eeuwige tijdloosheid te scheppen, maar bewust omvallen, neen, dat doen ze niet.

    Omgevallen jizō
    Omgevallen Jizō

  2. Dank je wel voo het artikel! Ik zou graag een beeldje aanschaffen voor bij me thuis maar ik heb me al rot gezocht op het internet. Kan u soms een online-adresje aanbevelen?

    Vriendelijke groet!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *