Ik betrap mezelf er steeds vaker op dat wanneer ik tegen een probleem oploop, ik automatisch denk: ‘Hadden we, net als in Japan, maar…’, gevolgd door een Japanse vinding die het leven een stuk gemakkelijker maakt. Daarom vandaag het eerste deel van een serie Japanse vindingen waar we in Nederland wat aan zouden hebben. Niet uit persoonlijke heimwee naar Japan, maar omdat het echt iets toevoegt. In het eerste deel: de konbini.

Eerlijk is eerlijk, de konbini is oorspronkelijk niet Japans, maar zoals bij zoveel zaken hebben de Japanners het gegeven uit de VS overgenomen en vervolgens tot in de puntjes geperfectioneerd. ‘Konbini’ is een afkorting van het engelse woord ‘convenience store’, dat Japanners ongeveer uitspreken als ‘konbiniansu sutooa’. Dit type winkel werd in de jaren ’70 in Japan geïntroduceerd en houdt, als je het met de Nederlandse situatie zou moeten vergelijken, het midden tussen een Albert Heijn To-Go, een Hema en een nachtwinkel.

In de konbini is alles te vinden dat de Japanse forens onderweg eventueel wel eens nodig zou kunnen hebben. Dat betekent dat op een oppervlakte van meestal niet meer dan twintig vierkante meter onder meer het volgende is gepropt: tijdschriften, boeken, kantoorartikelen, batterijen, stropdassen, make-up, waaiers, postkaarten, telefoonopladers, oortelefoontjes, paraplu’s, cd’s, gekoelde dranken, warme dranken, alcoholische dranken, sandwiches, sushi, onigiri (rijstballetjes), allerhande andere Japanse gerechten, zoute snacks, zoete snacks, gefrituurd eten, ijs, een kopieerapparaat, een geldautomaat en een telefooncel. Daarbij zijn de meeste konbini 24 uur per dag open, wat het nog verleidelijker maakt om als je iets nodig hebt niet te wachten tot de lokale supermarkt weer open is. Hieronder een korte impressie van hoe dat er in de praktijk uit ziet:

Dit alles wordt gemotiveerd vanuit de Japanse behoefte aan ‘benri’ (Japans voor ‘handig’): als je één van de bovenstaande zaken vergeet bij het verlaten van je appartement of huis, is de oplossing nooit ver weg. Letterlijk, want naar verluidt is er voor iedere 2000 Japanners één konbini. Met name in grote steden als Tokyo en Osaka is op iedere straathoek wel eentje te vinden.

Uiteraard zijn er ook kanttekeningen te plaatsen bij de konbini. Zo is een bakje sushi er gemiddeld drie keer zo duur als in de supermarkt. Thuis een boterham smeren of, zoals in Japan gebruikelijk, een onigiri vouwen, loont dus zeker. En het prijsverschil is nog tot daar aan toe: de konbini vreten met zijn allen natuurlijk verschrikkelijk veel stroom, en niet alleen omdat ze 24 uur per dag open zijn. Van glazen klapdeurtjes voor de koelschappen moeten ze in Japan nog niets hebben, wat er toe leidt dat – zeker in de hete Japanse zomers – de airco zich een ongeluk blaast om alles koel te houden. Hetzelfde geldt voor het schap met warme dranken: niet zelden is dat gesitueerd naast het koelvak, waardoor zowel het verwarmingselement als het koelelement onnodig hard moeten werken om de schappen respectievelijk niet te koud of te warm te laten worden. De immer verwarmde bakken met warm eten op de toonbank helpen natuurlijk ook niet. Het is alsof je in de winter de verwarming aan zou zetten met de ramen wagenwijd open, terwijl het buiten twintig graden vriest.

Indien voor dit probleem een milieuvriendelijke oplossing gevonden wordt – en ik ben er van overtuigd dat dat kan én moet – zou de konbini een waardevolle toevoeging aan het Nederlandse winkellandschap vormen. Zolang je de winkel maar wel alleen voor het hoognodige bezoekt.