Nog niet zo lang geleden stonden lettertypes voor het web op de computer van de eindgebruiker. Als die ontbraken, kon de browser grote delen van de pagina niet weergeven. Gelukkig verhelpen aanbieders van web-fonts de laatste jaren dit euvel. Google Fonts is op dit moment één van de grootste providers van online lettertypen voor gebruik op een webpagina. Google streeft ernaar om in iedere taal adequate lettertypes aan te bieden. Maar met Japanse lettertypes is dit nog niet zo makkelijk. 



Tot voor kort ontbraken Japanse webfonts volledig. Dit komt door de complexe aard van het Japanse schrift, het meest ingewikkelde ter wereld: het bestaat uit een combinatie van twee alfabetten van ieder 46 tekens en meer dan 6000 kanji, ‘geleende’ Chinese karakters. Hoewel de overheid een standaard aantal van ruim 2000 karakters voor dagelijks gebruik heeft vastgesteld, is dit in veel gevallen niet voldoende. Veel plaats- en eigennamen bestaan namelijk uit karakters die niet in deze selectie zijn opgenomen. De Japanse industrie heeft daarom de uitgebreidere JIS X 0208 karakterset opgesteld. Deze bevat 6897 karakters.

Ook de beide alfabetten, hiragana en katakana, kennen hun uitdagingen: de standaardtekens worden regelmatig van diakrieten voorzien om de klank te verbuigen: de hiragana ひ klinkt als hi, maar met een toegevoegd cirkeltje (ぴ) spreek je het uit als pi. Dit geldt ook voor dezelfde klanken in katakana: ヒ en ピ. Een kanji is een kanji, maar de kana veranderen nogal. Naast het bovengenoemde rondje (de handakuten) is er ook een quote die wordt toegevoegd (de dakuten) en worden standaardkana soms met kleinere kana erachter gecombineerd om de uitspraak duidelijk te maken. Vergelijk bijvoorbeeld きよ (kiyo) en きょ(kyo). Oef. 

Het ontwikkelen van een Japans lettertype voor het web is dan ook lastig door de grote hoeveelheid tekens en varianten die aangemaakt moeten worden: de grootte van het uiteindelijke lettertypebestand is – voorstelbaar – vele malen groter dan dat van een westers alfabet. De meest gebruikte Japanse lettertypes die lokaal op computers staan zijn Hiragino op macOS en Meiryo en Mincho op Windows. Deze zijn veel te groot om door een CDN (content delivery network) als Google Fonts aan de eindgebruiker te worden geleverd. Ook duurt het te lang om het bestand met de lettertypen vanaf de website zelf aan te bieden.

Google en andere partijen proberen daarom lettertypes te ontwikkelen die zo snel mogelijk kunnen worden geladen. De gewenste karakters worden pas naar de eindgebruiker verzonden, als  ze ook daadwerkelijk op de pagina voorkomen. Een voorbeeld van dit lettertype is NotoSans CJK: een schreefloos lettertype (zonder dwarsstreepjes aan het uiteinde van verticale en horizontale balken) dat naast Japans ook Koreaans en Chinees kan weergeven. Het is nog in ontwikkeling, maar een eerste versie kan hier gedownload worden.

Japan heeft zoals vermeld de kanji van de Chinese buren overgenomen, maar was later ook niet vies van westerse vindingen en afspraken met betrekking tot het schrift. Deze zijn samen met de eigen kana allemaal gecombineerd tot één unieke Japanse setting. Wie een Japanse krant of een Japans tijdschrift onder ogen krijgt, merkt dat deze van achter naar voren gelezen dient te worden, maar ook dat tekst zowel van boven naar beneden gezet wordt, als van links naar rechts. Japanners ontdekken onmiddellijk hoe elke paragraaf gelezen moet worden, maar de Google-jongens hebben daar nog wel wat moeite mee. De letter is niet alleen de letter, maar bestaat ook uit de ruimte er om heen; de onderlinge afstand moet meegerekend worden. Vergelijk het met de lettertypes in handschriftstijl, of het Arabisch waarin tekens doorlopend verbonden worden. De horizontale spatiëring is dus al onder de knie, en we hebben er het volste vertrouwen in dat Google ook de verticale afstanden tackelt. Daarna komt de techniek vast ook in Japanse handen, die deze ongetwijfeld kopiëren en, zoals vaker, vast nog veel mooier verbeteren.