Ikigai: het Japanse geheim voor een lang en gelukkig leven

Francesc Miralles en Héctor García vertrokken naar Japan om er onderzoek te doen naar Ikigai, het Okinawaanse gedachtengoed rond de reden van het bestaan. Ze onderzochten hoe deze Japanners eten, werken en hoe de sociale omgeving eruit ziet. Vervolgens publiceerden ze er in november 2016 een mooi boek over: Ikigai: Het Japanse geheim voor een lang en gelukkig leven. 

Volgens de traditie van Okinawa heeft iedereen een ikigai, een reden van bestaan. Het is één van de geheimen van een lang, te­vreden en gezond leven, zoals de inwoners van Okinawa het leiden. Op dit Japanse eiland wonen meer gezonde en actieve honderdjarigen dan waar dan ook ter wereld. De auteurs interviewden honderden inwoners om te ontdekken wat volgens hen het geheim is voor een optimistisch en gezond leven. Zo is een populaire Japanse uitspraak ‘Hara hachi bu’, wat betekent ‘eet tot je voor tachtig procent vol zit’ – dat is veel gezonder voor je lichaam. Ook behoren ze allen tot een ‘moai’, een informele groep mensen met dezelfde interesses, die altijd voor je klaarstaan en waaraan jij iets kunt toevoegen. En wat ze aanraden: ga nooit met pensioen, maar blijf altijd een doel hebben waarvoor je je bed uitkomt. Dit boek helpt je om je eigen ikigai te vinden en vertelt over de Japanse filosofie die zorgt voor een gezond lichaam, geest en ziel.

Waarom zijn wij hier op aarde?

Waarom zijn wij hier op aarde? Om geld te verdienen, om spullen te verzamelen, om te jagen, om plezier te hebben. Om kinderen te ‘nemen’. Of om het nog wat meer trendy te formuleren, om je zelf te verwezenlijken, om mindful de dag te genieten, om in goede gezondheid heel lang op aarde te blijven. Het is een gechargeerde vertaling van de recente westerse kijk op de dingen. In de laatste decennia zijn we meer en meer de nadruk gaan leggen op het plezieren van het eigen ik. We zijn steeds individualistischer geworden, profileren onszelf ten opzichte van anderen via social media, vinden dat alle dertig kinderen in een klas een volstrekt eigen traject moeten kunnen lopen. Regels en wetten gelden voor anderen, niet voor jou. Obamacare wordt afgeserveerd omdat de haves niet willen delen met de have-nots. Mindfulness is de laatste jaren een buzzwoord. De ondertitel van het boek, ‘het Japanse geheim voor een lang en gelukkig leven’, is er dan ook in het westen aan toegevoegd.

Waartoe zijn wij hier op aarde!

De oorspronkelijke zin luidde waartoe, niet waarom. Waartoé zijn we hier op aarde, geeft een doel aan dat buiten je zelf ligt, geeft aan dat jouw bijdrage deel uitmaakt van een groter geheel. Precies zo denken Japanners er (nog) steeds over. Niet alleen Okinawanen, maar Japan als geheel. De welvaart en veramerikanisering zet ook de Japanse maatschappij onder druk, maar het lijkt of Japan nog voldoende geankerd is de eeuwenlange good practise waar de groep minstens zo belangrijk is als het individu. Wie toetreedt tot het schoolorkest op de highschool, neemt genoegen met een tuba, al ging de voorkeur uit naar een klarinet. Het orkest had immers behoefte aan een tuba, en muziek maak je samen. Het schema waarmee ikigai gepositioneerd wordt, is er duidelijk in: we doen bij voorkeur niet alleen waar we van houden, maar helpen ook de wereld vooruit. Passie, missie, roeping en beroep overlappen elkaar in het midden. Daar zit ie: ikigai.

In het uitstekend naar het Nederlands vertaalde boek wordt een aantal bekende Japanners besproken dat hun ikigai zeker gevonden heeft: onder meer anime-regisseur Hayao Miyazaki van Studio Ghibli en auteur Haruki Murakami, maar ook de in 2011 overleden Apple CEO Steve Jobs maakt zijn opwachting. Hij was zelf zeker nog zoekende, maar was gefascineerd door een porseleinmaker die het hele proces onder controle had, van het delven van de klei tot het afbakken van haar theekoppen. En volmaakt goed in haar vel zat. Hij bezocht haar wanneer hij kon en dronk zijn thee uitsluitend uit haar koppen.

Wie meer wil weten over het geheim voor een lang en gelukkig leven kan prima terecht in dit zelfhulpboek. Vlot geschreven in korte hoofdstukken met in ieder hoofdstuk een duidelijk afgebakend onderwerp. Volop anekdotes en nuttige lijstjes. Op deze manier wordt anti-aging getackled, met als tips: gezond eten, het onderhouden van sterke sociale banden, een actieve geest behouden, stress bewust beperken en lichamelijk actief blijven.

Maar daarmee is het niet klaar. Foei. Evenveel waarde zit hem wat ons betreft in de spiegel die door de Okinawanen wordt voorgehouden op het sociaal vlak. Leven uitsluitend voor jezelf is geen leven. Een cadeau geven is even leuk als een cadeau ontvangen. De Levenslessen van Kanamori ondersteunen in het onderwijs een balans tussen ik en zij. Japanners gaan ook na de pensioengerechtigde leeftijd blijmoedig door met hun werk. Miyazaki doet het, en hij is beslist niet de enige. De behoefte om te blijven bijdragen, om van toegevoegde waarde te zijn en blijven voor de groep is levens-groot.

Ikigai, een goed boek. Zo had het gewoon ook mogen heten. Van harte aanbevolen.

Ikigai : Het Japanse geheim voor een lang en gelukkig leven
Francesc Miralles Héctor Garcia
Vertaald door Jacqueline Visscher
november 2016
ISBN 9789022578452
Bol.com

2 gedachten over “Ikigai: het Japanse geheim voor een lang en gelukkig leven

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *