Kamakura : Hasedera

Wie aan Kamakura denkt ziet in gedachten de grote bronzen Boeddha voor zich die onverstoorbaar vanaf zijn lotustroon uitkijkt over Yuigahama aan de blauwe Baai van Sagami. Daar ga je voor! Kamakura is maar een dagtripje verwijderd van Tokyo. Kamakura heeft echter nog veel meer tempels en schrijnen te bieden. We laten je hier bijvoorbeeld de Hasedera zien, waar je zeker en vast overrompeld wordt door de duizenden en duizenden Jizo.

Kenmerken

Hase-dera (海光山慈照院長谷寺 Kaikō-zan Jishō-in Hase-dera), wordt ook meer sober aangeduid als Hase-kannon en is een van vele boeddhistische tempels in Kamakura in Kanagawa-ken. De naam zegt het al: hier wordt de bosatsu Kannon geëerd.

Historie

Volgens de legende dateert het uit één stuk hout gesneden beeld van Kannon uit 712 en werd het ter plekke vervaardigd. De eerste tempel werd er omheen gebouwd om het beeld te eren en beschermen. De eerste geschreven documenten laten in elk geval zien dat de Hasedera (de tempel van de buurtschap Hase) bloeit vanaf de Kamakura periode (1192-1333). Gedurende deze jaren was Kamakura de hoofdstad van Japan. Ofschoon de Daibutsu, de grote boeddha met de iconische krullenbol even verderop in Kamakura de meeste aandacht trekt, is het beeld van Kannon in de Hasedera ook een wonder op zich: Het massief houten beeld is ruim 9 meter hoog en geheel verguld. Die zet je dus niet buiten, daar moet een grote hal omheen. Als verpersoonlijking van de bodhisattva Avalokiteshvara beschikt Kannon over 11 hoofden waarmee verschillende treden op weg naar de verlichting worden gesymboliseerd. De oorspronkelijke kamferboom was volgens de overlevering zelfs twee maal zo groot. Het stamdeel werd gebruikt voor het beeld, de bovenste helft werd aan de zee toevertrouwd om de natuur te danken voor de grote gift. 15 Jaar later spoelde het – lichtgevend – terug op het strand en werd het door de monnikengemeenschap verwerkt in de constructie van de grote hal. Dat zijn nog eens verhalen.

Tempelcomplex

De Hasedera is gebouwd tegen de helling van de berg Kaikō, in het zuidwesten van de stad. Het verklaart de bergnaam van de tempel: Kaikō-zan. Ook hier kun je vanaf de hogere terrassen genieten van de stranden aan de Sagamibaai. Het tempelcomplex bestaat uit zeven gebouwen en is geconstrueerd op meerdere niveaus heuvelopwaarts. In de helling van de berg is ook een natuurlijke ondergrondse tunnel geschikt gemaakt om als tempel te dienen. In deze Benten kutsu heeft Benzaiten haar plaats. Benten of voluit Benzaiten is een van de zeven shichi fukujin, de zeven Japanse geluksgoden. Benten met de luit, is de beschermer van geluk, liefde, onderwijs en dus de schone kunsten, maar ook de godin van de zee en heeft een terechte plaats in deze kustplaats die eeuwenlang afhankelijk was en is van een gul zeebanket.

  • Sammon De tempel wordt betreden door de Sammon (三門) poort, beroemd om haar rode lantaarn. In plaats van de gebruikelijke lange Sandō toegangsweg tot de grote hal val je hier bijna onmiddellijk in een reusachtige en prachtige vijver. Het water van de berg moet immers worden afgevoerd. En dat wordt het dan ook via grote bamboegoten die het water in deze Hojo-ike laten klateren. In de zomer is de vijver omzoomd door naar men zegt de mooiste Hortensia’s van geheel Japan. De hortensia of hydrangea is overigens – en dat had u niet gedacht – een oorspronkelijke Japanse heester.
  • Daikoku-do Rechts naast de poort treffen we een andere oude bekende. De Daikoku-do is gewijd aan een beeltenis van Daikokuten, net als Benten een van de Magnificent seven. Het beeld is gesneden in 1412, maar in dit geval wel een replica. Het origineel is veiliger in de Homotsu-kan of Kannon museum naast de grote hal.
  • Shoin Hal Achter de Daikoku-do is een gebouw waar sutra’s, boeddhistische geschriften kunnen worden gekopieerd. Dit gebruik heet shakyo en wordt aangemoedigd in het boeddhisme. Het vergt immers devotie, deemoed, en zeker ook een level van kalligrafie en geletterdheid. Wie hier wat vaker de tijd voor neemt verrijkt zich en weet zich te verdiepen. Hier schrijf je je gelukkig.
  • Benten-do Hal en Benten-kutsu Achter de vijver vind je de bescheiden tempel van Benten en de toegang tot de grot. In deze donkere tunnel – met een onverdacht laag plafond voor de toerist – zijn beelden van Benten en 16 kinderen uitgehouwen uit de rots.
  • Jizo-do De Hal van Jizo. vindt je halverwege de trappartijen naar de grote hal aan de rechterzijde van het complex. Dit gebouw is weliswaar klein, maar hier woont wel Jizo-bosatsu, de boddhisattva die vooral voor zieke of te vroeg overleden kinderen zorgdraagt. Kinderen zijn door hun korte periode op aarde nog niet in staat geweest om voldoende goed karma te vergaren om een volgend leven gegarandeerd iets beter te laten verlopen. Daar helpt Jizo. Rondom de kleine (maar dus fijne) Jizo-do staan duizenden beelden van Jizo opgesteld. Geschat wordt dat het er inmiddels ruim 50.000 zijn. Hoewel het lijf van elk beeld hetzelfde is, is het hoofd steeds iets verschillend. Waarschijnlijk staat er voor een ieder van ons een eigen Jizo klaar. Dat is een geruststellende gedachte.
  • Kannon-do Het bovenste plateau van het complex wordt ingenomen door de Hondo of grote hal.
  • Amida-do Aan de rechterzijde van de Grote hal van Kannon is een tempel voor een gezeten Amida Boeddha of Yakuyoke (de beschermer tegen boze geesten). Dit beeld dateert van 1194 en is ook indrukwekkend groot: bijna drie meter, en dan moet je bedenken dat hij nog maar zit! Zo vinden we in Kamakura alleen al een aantal beelden van formaat. In de westerse christelijke wereld reiken de kerken en kathedralen tot – werkelijk – in de hemel; beelden echter zijn niet zo groot. Dat is een opmerkelijke gedachte.
  • Shoro In Japan wordt de hemel in elk geval ook bereikt via de bronzen bel. De shoro of klokkenstoel staat naast de Amida-do. Het is in Japan lastig om vast te stellen wat oud, antiek, of recent is. Ze zijn erg goed in het traditioneel vervaardigen van replica’s. De huidige bronzen bel is onverdacht gegoten in 1984. Kunstenaars zijn het. Tijdens oudjaarsavond wordt de klok volgens de joya no kane traditie 108 maal geluid om evenzovele verschillende mogelijke manieren van menselijk lijden te verdrijven.
  • Homotsukan is het links naast de Kannon-do gelegen museum van het complex waar interessante informatie over Kannon te lezen is en belangrijke Kannon-gerelateerde objecten worden gepresenteerd.
  • Kyozo Sutra archief De voor de tempel belangrijke teksten en sutra’s worden zorgvuldig opgeslagen in het kyozo-archief of Kyōdō. De teksten liggen in een rinzo, een ronddraaiend boekenrek. Het lezen van sutra’s is niet eenvoudig. Overschrijven in de Shoin (zie eerder) is al heel wat. Wie ook daar niet aan toekomt, kan dan in elk geval de rinzo rond draaien. Het levert dezelfde karmapunten op als bij het ronddraaien van de inspirariebron van de rinzo: de gebedsmolen in Tibet.

Adres en bereikbaarheid

Kanagawa Prefecture, Kamakura, Hase, 3 Chome−11-2
Klik op de Googlemap hiernaast voor een virtuele rondwandeling.

In hooguit 1,5 uur reis je van Tokyo naar Kamakura. Hasedera ligt op vijf minuten lopen van het Hase Station, het derde station van Kamakura langs de Enoden-spoorlijn. De Enoden is een tramachtige trein die Kamakura verbindt met Enoshima en Fujisawa. Het terminalstation in Kamakura ligt net naast het station JR Kamakura.

Meer informatie

Dit artikel maakt deel uit van de reeks Ken uw Tempel van Katern: Japan