Wie in Japan na een lange werkdag de konbini (convenience store) binnenloopt, zal zich wellicht aangetrokken voelen tot de riante selectie gekoelde alcoholische versnaperingen. Naast verschillende mierzoete drankjes á la Bacardi Breezer zijn vaak één of meerdere schappen van de koeling gereserveerd voor een veelvoud aan bierblikjes. Maar schijn bedriegt: bij nadere inspectie blijken veel van deze blikjes alles behalve bier te bevatten. Wat wel in de blikjes zit is het zogenaamde happoshu (letterlijk: schuimende alcoholische drank). Het ziet er uit als bier, ruikt als bier en smaakt enigszins als bier, maar daar houdt de vergelijking dan ook mee op. Waarom is happoshu dan toch al jarenlang populair op de Japanse markt?

De reden achter de opkomst van happoshu in de jaren ’90 is te vinden in de Japanse wetgeving. Deze classificeert bier als een drank gebaseerd op 67 % mout of meer. Omdat bier steeds populairder werd ten opzichte van traditionele Japanse alcoholische dranken zoals nihonshu (in Nederland beter bekend als sake) besloot de regering om de belasting op bier te verhogen. Brouwerijen zoals Suntory besloten vervolgens ‘bier’ te produceren met een lager moutgehalte om de hoge belastingen te kunnen ontlopen. Doordat wetgevers het benodigde percentage mout voor het hoge belastingtarief almaar bleven verlagen ging ook het moutgehalte van happoshu steeds omlaag tot vaak minder dan 25%. Vandaar dat ook vandaag de dag happoshu nog altijd een stuk goedkoper is dan ‘echt’ bier.

De populariteit van happoshu is echter sinds afgelopen jaar in het geding door de ontwikkeling van een nieuw soort ‘nepbier’ genaamd daisan no biiru (het derde bier) dat nog goedkoper is. Drankjes in deze categorie bevatten in het geheel geen mout en kunnen dus niet op de traditionele manier gebrouwen worden. Wat overblijft is dan ook vaak een smaakloze soort alcoholische drank volgestopt met chemicaliën om het toch vooral naar bier te doen smaken.

Als onwetende buitenlander is het vaak lastig om het verschil tussen Japans bier en nepbier op te merken totdat je de eerste slok neemt. De verpakking ziet er uit als die van bier en de advertenties wijzen er vooral niet op dat de drank eigenlijk geen bier is. Vaak worden in reclames voor happoshu woorden gebruikt als nama, wat vrij vertaald kan worden als ‘van de tap’, om de associatie met bier op te wekken. Een prachtig voorbeeld is de goedkoopste en tevens meest populaire happoshu: Nodogoshi nama van brouwerij Kirin. Dit drankje bevat nauwelijks iets dat met bier te maken heeft en gebruikt eiwitten uit soyabonen in plaats van mout.

Natuurlijk is het fijn dat er naast het redelijk prijzige bier in Japan een alternatief is, maar uit eigen ervaring kan ik opmaken dat in dit geval goedkoop vaak duurkoop is. In ieder geval zal het gevoel dat de happoshu de volgende ochtend bij het opstaan veroorzaakt je de volgende keer in de konbini twee keer doen laten denken voordat je weer een ‘nepbiertje’ aanschaft. ‘Geniet’, maar drink met mate is in het geval van happoshu dan ook een belangrijke regel om in het achterhoofd te houden.