Japanse straatstijl (6): Geen yankee maar yankii

Iedereen is denk ik wel bekend met de term yankee: slang om Amerikanen mee aan te duiden. Minder bekend is de Japanse variant daarvan: yankii, waarmee sinds de jaren ’70 jeugddeliquentjes mee worden aangeduid (maar verwar ze niet met yakuza, oftewel de mafia!). Japanse yankii houden van motorfietsen, geblondeerd haar, gepimpte uniforms, kettingroken en kattenkwaad.

Een typische yankii is afkomstig uit een arbeidersgezin en begint zijn of haar carrière op zijn of haar veertiende met lijmsnuiven (anpan) en kettingroken (moku), wat het liefst op het dak van het schoolgebouw (okujo) wordt gedaan. De leus ‘say no to drugs’ komt niet in het yankii-woordenboek voor, omdat er binnen de bendes een strenge hiërarchie bestaat onder de absolute leiding van de senpai (oudere). En daar zeg je geen nee tegen. Jongere yankii behoren hun senpai dan ook met keigo aan te spreken; de hoogste vorm van beleefde taal in het Japans. Daarnaast worden ze geacht om klusjes voor de senpai te doen en zich strict aan de gedragscodes van de bende te houden, altijd met konjyo (ballen), seii (oprechtheid) en nyukon (hart en ziel). Die drie termen vormen de fundering van yankii-gedrag. Kattenkwaad uithalen? Soms. Maar dan wel met een code of honor. Geen wonder dat veel yankii opgroeien tot conservatieven (uyoku).

Net als gals vallen yankii ook binnen de categorie jongeren die oya o nakaseru (hun ouders doen wenen). Maar reden voor morele paniek is er niet. Ze zijn geïnspireerd door rock ’n roll, James Dean en Levis, met als resultaat dat ze er vaak heel cool uitzien. Twee decennia geleden schoren yankii-jongens- en meisjes hun wenkbrauwen af, namen ze permanenten en creëerden ze door middel van gecustomizede schooluniforms een oversized look: precies wat de avant-garde modeontwerper Martin Margiela twee jaar eerder op de catwalk van Parijs toonde. En tien jaar geleden schoren de jongens hun hoofden, verfden wat er overbleef van hun haar neongeel en oranje en rolden ze hun broeken tot het midden van hun schenen op. Iets wat de bekende voetballer Hidetoshi Nakata ze graag nadoet.

Yankii staan als laatste bekend om sokon (vroeg trouwen). Echte yankii kappen op hun zeventiende met school. Tegen de tijd dat ze twintig zijn verschijnen ze op de seijinshiki (volwassenwordingceremonie) met hun peuters. In Shibuya kom je yankii-mama’s, oftwewel yan-mama, tegen met kinderwagens terwijl ze in het 109-gebouw torenhoge platformhakken aanpassen. En hoewel ook in Japan stellen op steeds latere leeftijd trouwen, zijn yankii op hun 35e al klaar met opvoeden. In het weekend stappen ze dan met het hele gezin in papa’s kaizosha (de auto die hij zelf heeft gepimpt) en racen ze naar een famiresu (family restaurant) voor een gezellig hapje eten. Ondertussen vragen hoogopgeleiden zich af of ze ooit nog de ware zullen tegenkomen.

Geïntrigeerd door yankii? Wij raden je de film Shimotsuma Monogatari (Kamikaze Girls in het Westen) aan, over de ongewone vriendschap tussen een yankii-meisje en een lolita. Ook kom je in verscheidene anime en manga yankii tegen, zoals in Fruits Basket, Yu Yu Hakusho en Yanki-Kun to Megane-chan.

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *