Nu de release van Final Fantasy XVI nadert, is dit een passend moment om terug te blikken op zijn voorganger. In de tien jaar tussen de aankondiging als ‘Final Fantasy XIII Versus’ in 2006, tot de daadwerkelijke release als Final Fantasy XV in 2016, maakte de game een turbulente ontwikkelperiode door. Het resultaat was een uniek en polariserend spel dat zelfs na lancering nog jaren nodig had om zijn hele verhaal te vertellen.
Eeuwenoud politiek schaakspel
Final Fantasy XV was een ambitieus en gewaagd experiment van ontwikkelaar en uitgever Square Enix. Traditionele turn-based gevechten maakten plaats voor een actiegericht vechtsysteem. Ook verruilde XV de sturende lineariteit van de wereld van zijn voorgangers voor een gigantische open wereld om te verkennen. Meer dan ooit lag de nadruk op de band tussen de vier hoofdpersonages, die slachtoffer worden (of eigenlijk allang zijn) van een eeuwenoud politiek schaakspel.
De game volgt Prins Noctis en zijn drie vrienden, Ignis, Prompto en Gladiolus. In eerste instantie is het viertal op weg naar Noctis’s verloofde, Lunafreya. Vanaf de eerste minuut loopt hun tocht volledig uit de hand en wordt het een hels avontuur dat je geen enkele bachelor gunt. De vier vrienden rijden in een koninklijke bolide kriskras door de uitgestrekte wereld van Eos en ontdekken samen mondjesmaat de waarheid achter het lot van Noctis. Tijdens het avontuur bouwen ze een sterke band op en, zoals in een echte vriendengroep, plagen ze elkaar daarbij voortdurend. Vriendschap, opoffering en plichtsbesef zijn belangrijke thema’s in de game.
Final Fantasy, wereldwijd geliefd
Het is nu misschien lastig voor te stellen, maar bij verschijning van het eerste deel in 1987 waren de verwachtingen voor Final Fantasy erg laag. Bij bedenker Hironobu Sakaguchi, maar ook bij zijn uitgever, Square. Zijn eerdere games waren stuk voor stuk geflopt. Dat verklaart de titel: hij probeerde het nog één laatste keer, daarna zou hij de industrie verlaten. Maar zijn laatste fantasie bleek het allerminst: Square verkocht 400.000 exemplaren van Final Fantasy in Japan, voor die tijd een gigantisch aantal. Sakaguchi en Square werden in één klap namen van betekenis in Japan. Vele delen en spin-offs zouden volgen.
Bijzonder aan Final Fantasy is hoe sterk het merk óók in de rest van de wereld is. Waar sommige Japanse spellen lastig aan publiek buiten de thuiseilanden komen, worden van elk Final Fantasy-deel wereldwijd miljoenen exemplaren verkocht. Daar zijn veel redenen voor, zoals de herkenbare personages, de unieke vormgeving, en de muziek van componist Nobuo Uematsu. Maar ook doordat de spellen vaak de grenzen oprekken van wat grafisch mogelijk is. Wat dat betreft belooft deel XVI weer veel goeds.
Final Fantasy XV is een transmediaal experiment
De meningen zijn verdeeld over in hoeverre Final Fantasy XV slaagde als experiment. Los van de vele technische problemen bij lancering in 2016, waagde Square Enix een enorme gok door de volledige inzet op transmedial storytelling. De game vertelt namelijk slechts een deel van het verhaal. De game wordt aangevuld door de twee uur durende computeranimatiefilm Kingsglaive: Final Fantasy XV, dat plaatsvindt tussen hoofdstuk 1 en 2 (van de 15) in de game. Brotherhood: Final Fantasy XV is een vijfdelige animatieserie met achtergrondverhalen van elk hoofdpersonage en hoe ze elkaar in hun jeugd ontmoetten.
Na lancering van de game volgden drie betaalde uitbreidingen voor de game. Deze afleveringen, elk gericht op een andere compagnon van Noctis, vulden de nodige gaten in het verhaal. Vervolgens kondigde Square Enix nog meer uitbreidingen aan, maar door het vertrek van de gameregisseur, Hajime Tabata, werden drie van de vier geplande afleveringen geschrapt. Uiteindelijk is de geschrapte content verschenen als roman, Final Fantasy XV: The Dawn of the Future.
Koninklijk dollen
Ondanks dat Final Fantasy XV kampt met fundamentele problemen die de ontwikkelperiode van de game reflecteren, maakt het gouden hart van de game veel goed. De vrienden dollen samen wat af onderweg naar de bestemmingen die je voor hen kiest. Gladiolus (Gladio voor vrienden) staat altijd klaar voor Noctis, maar mist nooit een kans om de jonge prins verbaal onderuit de halen. De ongeremd enthousiaste Prompto maakt voortdurend foto’s van het avontuur (en zichzelf) en bespreekt deze met de rest bij het kampvuur. Koffieliefhebber Ignis zorgt ervoor dat het gezelschap nooit op een lege maag slaapt en kondigt ook tijdens gevechten zijn nieuw verzonnen gerechten luidkeels aan.
De overtuigende en onvergetelijke vriendschap tussen de vier reisgenoten is de boei die Final Fantasy XV redt. Door de gaten in het hoofdverhaal en transmediale aanpak zal het een omstreden titel in de reeks blijven, maar als je eenmaal betoverd bent door de charme van Noctis en zijn vrienden, neem je de minpunten van de game op de koop toe. De reis is immers belangrijker dan de bestemming.
15 juni 2023