2023 knalde het jaar uit. In Nederland met oorverdovend carbid en vuurwerk. Men had het naar de zin. In Japan met de Kohaku Uta Gassen die evenzeer een flinke aanslag op het gehoor deed. De live “supecial pahfomances” van de favoriete artiesten van NHK waren niet allemaal loepzuiver, maar ook daar had men het naar de zin.
Halverwege 1 januari werd het stil. Het korte 8 uur NOS-journaal bevatte maar twee items. Het eerste ging over de ongeregeldheden rond de nieuwjaarsnacht, het tweede bericht was de melding van een enorme aardbeving aan de westkust van Japan.
Binnenland
“De politie spreekt van een drukke nacht met heftige incidenten, waarbij er veel geweld was tegen hulpverleners en waarbij de politie het vaak flink voor de kiezen kreeg. De politie was in het hele land druk vanwege vernielingen, brandstichtingen, opstootjes en begeleiding van hulpverleners. Uit voorlopige cijfers blijkt dat tientallen agenten gewond zijn geraakt. In een toenemend aantal steden werd de mobiele eenheid (ME) ingezet om de brandweer te ondersteunen bij het blussen van branden en moest de ME optreden tegen grote groepen mensen met bivakmutsen die doelbewust de confrontatie met de politie opzochten.”
Bron: NOS
Hulpdiensten, brandweerlieden, ambulancepersoneel en agenten zijn professionals, uitstekend voorbereid op het verlenen van adequate en vlotte hulp. Ze rukken uit om de veiligheid van mens, dier en have te garanderen. Altijd paraat, en zeker ook tijdens de jaarwisseling waar het brandgevaar groot is, de verkeersveiligheid onder druk staat en spoedpleinen en oogpoli’s het druk hébben. Wanneer ze belemmerd of zelfs bewust gehinderd worden met vuurwerk, projectielen en geweld went dat niet. Gehoorschade oplopen of een gebroken kaak tijdens een aanhouding hoort niet in het kerstpakket.
De korpschefs, commandanten en ziekenhuisleiding spreken hun waardering uit tijdens de overhandiging van het eindejaarscadeau en ook vanuit de burgemeesters niets dan lof voor de hulpdiensten. Een vuurwerkverbod is een dappere poging maar blijkt in de praktijk niet te handhaven. De echte waardering zou echter ook van de ‘klant’ moeten komen. Burgers rekenen wel degelijk op een zo goed functionerend hulpdienstenapparaat en zouden net als op alle andere dagen van het jaar aan de kant moeten gaan als een ambulance zich door het verkeer moet wurmen. Het vertrouwen van ons allemaal in politie, brandweer en ziekenhuis mag ook gerust expliciet benoemd worden.
Zware aardbeving voor de kust van Japan, tsunamiwaarschuwing afgegeven
“In Japan is er voor een groot deel van de westkust een tsunamiwaarschuwing afgegeven. Even na 08.00 uur (Nederlandse tijd) vond voor de kust een serie aardbevingen plaats. De zwaarste had een kracht van 7,6. In eerste instantie gaf de overheid een waarschuwing van de hoogste categorie af voor een deel van de kust. Die is na ruim drie uur weer afgeschaald naar een lager niveau.
De Japanse autoriteiten waarschuwen voor een tsunami van 3 meter hoog. Er is een vloedgolf van ruim een meter hoog voor de kust van Ishikawa gemeld. Over het aantal slachtoffers is nog niets bekendgemaakt, wel spreekt een woordvoerder van de Japanse regering over ingestorte huizen waar mensen zich nog in zouden bevinden. Tienduizenden huishoudens zitten zonder stroom. Voor zover bekend is er geen schade aan de kerncentrales in het getroffen gebied.”
Bron: NOS
De aardbeving op 1 januari 2024 is de zwaarste die het Japans meteorologisch instituut heeft gemeten in het getroffen gebied sinds het begin van de metingen in 1885. Het is voor het eerst sinds 2011 dat er een tsunamiwaarschuwing van de hoogste categorie werd afgegeven.
In dat jaar trof een zware aardbeving de Tohoku-regio in het noordoosten van Japan. Bijna 16.000 mensen kwamen om het leven toen een metershoge tsunami de kustlijn overspoelde en ook het kerncentralesysteem aan de kust van Fukushima trof.
De beelden van de beveilingscamera’s en mobiele telefoons tonen hoe zo’n verschrikkelijke aardbeving er uit ziet. Maar ook hoe Japanners omgaan met de situatie. Elke Japanner weet wat hij of zij moet doen als de grond begint te trillen. In het land met de meeste aardbevingen ter wereld is men daar op alert en voorbereid met trainingen en informatie. Hoe bloedstollend ook, Japanners blijven opvallend rustig, handelen naar de genoten training, gaan op de juiste plekken zitten of zich verzamelen. Én maken ruimte voor de hulpdiensten.
Natuurgeweld van enorme proporties
Wij hebben last van de regen, maar in Japan is het fundamenteler. Letterlijk: zij verliezen de grond onder hun voeten.
Wij bouwen dijken. Zijn we goed in. Toch moeten we die ad hoc verhogen of versterken als de situatie uit de hand dreigt te lopen door onophoudelijke regenval hier en in de landen die hun overvloedig regenwater via de Rijn, de Maas en bijvoorbeeld de Eems naar ons sturen.
In Japan bouwen ze aardbevingbestendig. Zijn ze de beste in. Deze enorme aardbeving kost vermoedelijk geen 23.000 mensenlevens zoals in Turkije eerder dit jaar. Het grote dodental van de Tohokuramp werd niet bepaald door de aardbeving op zee, maar door de erop volgende tsunami.
De aardbevingsbestendigheid van gebouwen geldt echter vooral voor de grote stedelijke gebieden. Ishikawa prefectuur is landelijk gebied met nog veelal houten huizen of minka. De bevolking is vergrijsd en de huizen zijn door de veelal oudere bewoners niet allemaal even goed onderhouden. Niettemin kunnen zelfs deze traditionele huizen heel wat hebben, de constructie is door (hout)skeletbouw flexibel genoeg om de “dagelijkse doordeweekse” bevingen op te vangen. De huidige aardbeving was echter van enorme proporties. Daar valt niet tegenop te boksen. Huizen vallen om, wegen verbrokkelen en scheuren alsof ze van karton zijn. Sporen worden gewist. Het stroomnet valt uit omdat de palen en de kabels breken. Deels is de stroomvoorziening boven de grond aangelegd, omdat het in de rotsachtige grond niet echt makkelijk graven is, deels echter juist bewust ook met het oog op aardbevingen. De kabels boven de grond zijn relatief snel te herstellen. Gasfornuizen slaan automatisch af bij de minste en geringste aardschok, maar de gastoevoer en opslag kan wel degelijk kapot. Er breken onvermijdelijk branden uit.
De hulpdiensten komen onmiddellijk in actie. Brandweerlieden, ambulancepersoneel, agenten en militairen zijn professionals, uitstekend voorbereid op het verlenen van adequate en vlotte hulp. Ze rukken uit om de veiligheid van mens, dier en have te garanderen. Altijd paraat, en zeker ook op deze nieuwjaarsdag.
Op de beelden vanuit Japan maken de burgers vanzelfsprekend ruimte voor de geboden hulp en doen wat hen aanbevolen of opgedragen wordt. De premier doet de overall aan en informeert het land, steekt de bevolking een hart onder de riem én spreekt zijn waardering over de hulpdiensten uit tijdens de persmomenten. Het aantal dodelijke slachtoffers is wellicht beperkt, maar het aantal mensen dat hun huis, stad of dorp verloor is enorm. Dagelijks leven en toekomst verwoest.
Een jaarwisseling van contrasten
Wie tijdens de jaarwisseling zijn vuurwerk in zijn handen of ogen ziet ontploffen gaat zijn toekomst onzeker tegemoet. Wie zijn land een meter voelt opschuiven evenzeer. Het contrast tussen oud en nieuw kon niet groter als in 2023 Japan. De Kohaku Uta Gassen tijdens omisoka-avond was een feest. Minami Hamabe, één van de presentatrices, pinkte tijdens de opvoering van een mooi gebracht lied zichtbaar een traantje weg. Ontroerd was ze, deze actrice uit Ishikawa. Enkele uren later zouden de tranen vloeien. Van verdriet. Het Nederlandse NOS-journaal van oudjaarsdag tegen vieren toonde hoe de wereld in het Oosten al Nieuwjaar inluidde. Drommen mensen die gelukkig samen kéken naar door de steden georganiseerd vuurwerk, drommen mensen in Kyoto die genoten van de monniken van Chion die de massieve tempelklok 108 keer in beweging brachten.
Inmiddels zijn we ruim vijf dagen verder. Er worden weer volop andere berichten op het journaal gebracht. Zowel in binnenland als in de rest van de wereld gebeurt zo veel dat dat getoond moet worden dat de twee nieuwjaarsberichten nu alweer naar de achtergrond verdwijnen. Zelfs NHK-world toont al niet meer uitsluitend beelden van de ramp. Onder het nieuws overigens ook de ongelukkige botsing op Haneda tussen een JAL-vliegtuig en een vliegtuig met notabene hulpgoederen voor de zwaar getroffen en onbereikbare Ishikawa regio en de redding van ruim 300 passagiers en bemanning die het vliegtuig heelhuids wisten te verlaten. Ook hier was men verbaasd en bewonderend over de samenwerking tussen personeel, passagiers en hulpdiensten.
Het contrast kon niet groter tussen de beide nieuwsberichten in het nieuwjaarsjournaal. De hulpdiensten spelen in beide berichten een onmisbare rol, maar het verschil in de wijze waarop burgers omgaan met deze voorziening is even schrijnend als de ramp zelf.
De 108 slagen van de tempelklokken zijn bedoeld om te danken voor het afgelopen jaar, maar ook vooral om geluk af te smeken voor het komende jaar. Dat begon echter verschrikkelijk. Laat de wensen dan gericht zijn op samenwerking, waardering voor het succes van de hulpdiensten, de getroffen bevolking en het hervinden van een toekomst. En – het zijn er maar liefst 108 – laat er dan ook een paar klinken voor de collega’s in Nederland.
5 januari 2024