Japanse filmmakers, animators en schrijvers werken vaak vanuit het principe ‘slice of life’: een op het eerste gezicht arbitraire serie gebeurtenissen, geen uitleg of achtergrond, nauwelijks plot. Alsof het publiek bij toeval een kijkje in de levens van de personages wordt gegund, dat ook plotseling weer voorbij kan zijn: het verhaal begint en eindigt vaak op een ‘gek’ punt, waardoor je als kijker het gevoel hebt dat het nog verdergaat nadat de zaallichten weer zijn aangegaan. Regisseur Hirokazu Kore-eda is er een absolute meester in. Takashi Yasui doet hetzelfde – maar dan in fotovorm.

Japan fotograferen lijkt makkelijk, maar dat is het niet. Het land is met zijn talloze tempels, woeste berglandschappen, heetwaterbronnen, eindeloze kustlijn en kersenbloesems natuurlijk enorm fotogeniek, maar kitsch en cliché liggen al snel op de loer. Denk aan de foto die je in elke reisbrochure over Japan aantreft: van Mount Fuji en een pagode, omzoomd door kersenbloesem. Uitgekauwder kan eigenlijk niet. Hoe fotografeer je dat zo dat het toch fris aanvoelt?

Dan is er nog het feit dat moderne Japanse steden niet iedereen bekoren. Bouwbedrijven en projectontwikkelaars hebben, op een paar vuistregels na, de vrije hand. Dat levert een wirwar aan allerlei soorten gebouwen op, het ene vaak nog saaier en ziellozer dan het andere. Na de Tweede Wereldoorlog werd Japan rap heropgebouwd in beton. Tel daar de kluwen telefoondraden bij op, die in een land waar de grond regelmatig beeft niet onder de grond kunnen worden verstopt, en je hebt niet meteen een stadsaanzicht dat veel fotografen het water in de mond zal doen lopen. Hoe vind je daarin toch bijzondere plaatjes?

Takashi Yasui slaagt zowel buiten als binnen de Japanse steden met vlag en wimpel, en leerde zichzelf dat bovendien vliegensvlug aan: deze fotograaf, geboren in Osaka en nu woonachtig in Tokyo, fotografeert namelijk pas sinds 2011. Hij begon met familiefoto’s, maar leerde, naar eigen zeggen, pas echt fotograferen dankzij Instagram. Via dat sociale medium leerde hij andere Japanse fotografen kennen en ontwikkelde hij zijn neus voor locaties, compositie en perspectief. Instagram bracht hem bovendien in contact met fotografen uit Westerse landen, wiens kijk op fotografie hem hielp bij het ontwikkelen van zijn eigen unieke stijl. In onderstaande aflevering van Through the Lens vertelt Yasui zelf over zijn proces.

Kleine verhaaltjes

Wanneer je kijkt op Yasui’s website, valt meteen op hoe bedreven hij is in slice of life: mensen met paraplu’s die een druk kruispunt oversteken, een politieagent die het verkeer regelt, een conducteur die het sein tot vertrekken geeft, een langsrazende Yamanote-trein, een kok die een doos een restaurant binnendraagt, enzovoort. Keer op keer mis je zowel het vertrek- als het eindpunt, maar toch voelt elke foto als een klein verhaaltje. Hoe doet Yasui dat?

Naast dat hij zijn camera technisch tot in de puntjes beheerst, zie je in zijn werk voortdurend doorkijkjes. Vandaar ook de vergelijking met Kore-eda, die daar ook prachtig gebruik van maakt. Wanneer in Our Little Sister een trein het station uit rijdt, filmt Kore-eda die niet vanaf het perron, maar tussen de gebouwen door, een torii met in de wind wapperende shide in de achtergrond. Wanneer de vier zussen in die film een keer samen eten, plaatst Kore-eda zijn camera in de tuin, net ver genoeg om te zien hoe een kozijn het viertal omlijst. Vergelijk dat met Yasui’s foto van voorbijgangers met paraplu, links en rechts omkaderd door neon-borden of lantaarns, boven hun hoofd door telefoon- en elektriciteitskabels. Mensen zijn meestal het belangrijkst in zijn foto’s: wanneer de Tokyo Sky Tree toevallig op de achtergrond te zien is, aarzelt hij niet om die half van de foto af te snijden als dat de centrale plek van de persoon in de foto ten goede komt.

Bladeren door Yasui’s werk is als het maken van een wandeling door een Japanse stad: de regenachtige zijstraatjes, de volle treinen, mensen die ergens naar op weg zijn.. waarlijk slice of life. Overigens ontbreekt ook in Yasui’s portfolio de foto van Mount Fuji met pagode en kersenbloesem niet, maar daar kijken we graag omheen – hij fotografeert veel te goed.

Kijk voor meer foto’s van Takashi Yasui op zijn website.