Culturele traditie

De Japanse cultuur is door de eeuwen in golven beïnvloed door het buitenland. De hedendaagse cultuur combineert invloeden uit Azië, Europa en Noord-Amerika. De traditionele Japanse kunsten zijn onder andere ambachten zoals keramiek, textiel, lakwerk, zwaarden en poppen, optredens van bunraku, kabuki, noh, dans, rakugo en andere praktijken, de theeceremonie, ikebana, vechtsporten, kalligrafie, origami, onsen, geisha en spelletjes. Japan heeft een ontwikkeld systeem voor de bescherming en bevordering van zowel de materiële en immateriële culturele eigenschappen en nationale schatten. Zestien locaties zijn ingeschreven op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

Geplaatst op door

Denkiburo: het schokkende Japanse bad

Beantwoorden

Toen ik afgelopen zomer Japan bezocht, kon een bezoek aan een sentou (badhuis) niet ontbreken. Eenmaal naar binnen gegaan en uitgekleed, komen mijn reisgenoten en ik tot rust in de verscheidene baden. Al badderend valt mijn blik al gauw op een bordje aan de muur. In plaats van alleen de naam van het bad, zoals het geval is bij de bordjes van andere baden, staat bij deze veel meer tekst. Al snel herken ik de Japanse woorden voor waarschuwing en elektriciteit en besluit ik om misschien toch maar niet meteen dit bad in te springen. Lees verder →

Geplaatst op door

Pachinko, een aanrader

2

Pachinko is de naam van een in Japan uiterst populair gokspel, maar tevens de titel van een generaties omspannend verhaal over een Koreaanse familie die een nieuw leven opbouwt in Japan. In maart 2018 verscheen bij uitgeverij Meulenhoff een Nederlandse vertaling van deze indrukwekkende roman. De redactie van Katern: Japan verslond het boek. We bevelen dan ook Pachinko van harte aan. Niet het spel, maar wel het boek: Pachinko is een knap geschreven relaas over een volk dat ernaar streeft een plek voor zichzelf in de wereld te vinden. Lees verder →

Geplaatst op door

Kengo Kuma – anti-architect

Beantwoorden

Kengo Kuma (1954, Yokohama) is één van Japans meest vooraanstaande architecten. Recentelijk haalde hij het nieuws, toen zijn ontwerp voor het olympische atletiekstadion van 2020 in Tokyo werd uitverkozen door de jury. Opmerkelijk, want er lag al een ontwerp van de (in 2016 overleden) Britse architect Zaha-Hadid op tafel. Dit werd echter wegens te hoge kosten en vooral vanwege het, in vergelijking met de omringende skyline nogal overdonderende karakter, van tafel geveegd. Boze tongen fluisterden dat Japan niet gediend zou zijn van een buitenlands ontwerp voor het belangrijkste Olympisch stadion. Het is echter aannemelijker dat er sprake is geweest van een fundamentelere botsing van Japanse en westerse opvattingen over architectuur. Lees verder →

Geplaatst op door

Sharaku, vlietende vluchtige prentenmaker

Beantwoorden

Je treft hem overal, in vrijwel elke souvenirwinkel in Japan is wel een tas, doek of waaier bedrukt met de afbeelding van Kabuki acteur Ōtani Oniji III. Lelijk, griezelig, maar oh zo expressief. De prent wedijvert met de grote golf van Hokusai als het gaat om de iconische verbeelding van Japan. Deze houtblokdruk of Ukiyo-e werd in 1794 voor het eerst afgedrukt en is van de hand van Tōshūsai Sharaku. Laten we deze voor ons iets minder bekende artiest een gezicht geven. Lees verder →

Geplaatst op door

Karhu: vetgedrukte ukiyo-e

Beantwoorden

Houtblokdrukken spreken tot de verbeelding. In Japan en daarbuiten worden ze zeer gewaardeerd en beschouwd als dé karakteristieke vensters op Japan. Na een grote ‘golf’ van zogenoemde Ukiyo-e tussen 1600 en ongeveer 1850 keerde het tij en nam de belangstelling af. Het genre kreeg echter in de vorige eeuw een fantastische opleving door de Shin Hanga-kunstenaars, die deze ‘nieuwe prenten’ ontwierpen en afdrukten. Karhu was een van die nieuwe prentenmakers, maar – u hoort het al – was geen Japanner. Lees verder →

Geplaatst op door

Hoe leegte zorgt voor ritme in Ghibli-films

Beantwoorden

De allermooiste films zijn die films waarbij je, telkens wanneer je kijkt, iets nieuws ziet. Het overkwam ons wederom toen we begin februari eindelijk Sen to Chihiro no Kamikakushi (hier in 2001 verschenen als Spirited Away) voor het eerst op het grote scherm zagen. Het was een feest om alle memorabele en fantastische scènes weer te zien, maar wat deze keer voor het eerst echt opviel zijn juist de rustpunten daartussen in. Japanners noemen dit principe ‘ma’, wat vrij vertaald pauze of leegte betekent. Lees verder →

Geplaatst op door

Over verkleden en omkleden

Beantwoorden

Waar de uitgang van het woonhofje de hoofdweg naar het centrum kruiste, kwamen wij haar tegen: een jonge zwangere moeder met twee eerdere kinderen in de babboe-bakfiets. Ze waren op weg naar de carnavalsoptocht, de kinderen waren verkleed en moeder zelf ook, haar roze varkenspak werd op de buik opgesierd met rijen knopen als was ze een zeug. Haar eveneens roze gezicht stond strak, ze waren op weg, maar ze waren er nog niet. Lees verder →

Geplaatst op door

Death Note: anime en remake vergeleken

Beantwoorden

Death Note is één van de meest alom geprezen animeseries. Death Note is ook bij het algemene publiek op zijn minst vaag bekend, en een tijdloze klassieker. Monologen van tien minuten waren nog nooit zo bloedstollend geweest als in deze animeserie, dynamisch tot leven gebracht door stemacteurs en begeleid door een soundtrack met gregoriaans gezang. Een unieke, genre-overstijgende serie, en tegelijkertijd een typische klassieke anime. De lat lag dus hoog voor de Netflix-adaptatie eerder dit jaar. Hoe verhouden de twee versies zich tot elkaar? Lees verder →

Geplaatst op door

Six Four : Tokyo Tapes 6-4

Beantwoorden

Wie tijdens een paar vrije dagen zich heerlijk terugtrekt met een spannende detectiveroman, maakt vaak niet zomaar de keuze voor een Japanse whodunnit. Het zijn meestal de nieuwste pennenvruchten van Elizabeth George, Harlan Coben of Ian Rankin. Niets mis mee, die boeken zijn akelig goed. Maar zo langzamerhand worden er ook meer en meer Japanse thrillers vertaald voor ons taalgebied. De roman Six Four van Hideo Yokoyama is er zo één die je gedurende een paar dagen in een ruk uitleest. Lees verder →