Culturele traditie

De Japanse cultuur is door de eeuwen in golven beïnvloed door het buitenland. De hedendaagse cultuur combineert invloeden uit Azië, Europa en Noord-Amerika. De traditionele Japanse kunsten zijn onder andere ambachten zoals keramiek, textiel, lakwerk, zwaarden en poppen, optredens van bunraku, kabuki, noh, dans, rakugo en andere praktijken, de theeceremonie, ikebana, vechtsporten, kalligrafie, origami, onsen, geisha en spelletjes. Japan heeft een ontwikkeld systeem voor de bescherming en bevordering van zowel de materiële en immateriële culturele eigenschappen en nationale schatten. Zestien locaties zijn ingeschreven op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

Geplaatst op door

Yasunari Kawabata

Beantwoorden

De eerste bijdrage in de rubriek literatuur mag er een zijn over Yasunari Kawabata. Aangezien ik mijn masterstudie wijd aan onderzoek naar de moderne Japanse literatuur uit het begin van deze eeuw, wil ik jullie graag een beknopt overzicht bieden van het leven van één van Japan’s beroemdste schrijvers, hierboven gefotografeerd aan de rechterzijde tijdens de uitreiking van de Nobelprijs in 1968. In de line-up is hij de enige niet in rokkostuum. Kawabata kiest voor Japanse formele kleding om de indruk te wekken dat hij een vertegenwoordiger is van de klassieke Japanse literaire traditie. Maar is dat wel zo? Lees verder →

Geplaatst op door

Aku no Hana: de eerste anime met rotoscopie

Beantwoorden

De dag voordat de pilot van anime-serie Aku no Hana werd uitgezonden, hield animatiestudio Zexcs stevig de lippen op elkaar. Ondanks dat de gelijknamige manga al sinds 2009 periodiek gepubliceerd wordt, liet de studio niets los over de personages. Dat is opvallend, zeker in een tijd waar de anime-industrie grotendeels afhankelijk is van de successen van individuele personages. Tijdens de pilot sloeg de nieuwsgierigheid van elke belangstellende al gauw om in een gevoel van wat Freud unheimlichkeit zou noemen. Lees verder →

Geplaatst op door

Tatoeages in Japan: mode en misdaad

Beantwoorden

Tatoeages. Of je ze nu mooi vindt of niet, het stigma dat bestond rond deze vorm van lichaamsdecoratie is in Nederland sinds de jaren 80 langzaam verdwenen. Tegenwoordig is het laten zetten van een tatoeage dan ook een fashion-statement dat vrij algemeen geaccepteerd wordt. Hoewel tatoeages in Japanse stijl ook in het Westen zeer populair zijn ligt dit in Japan niet zo makkelijk. Ondanks de ook daar sterk gegroeide populariteit kleven er in Japan allerlei vooroordelen aan het hebben van tatoeages. Zo zijn in veel badhuizen mensen met tatoeages niet toegestaan. Waarom voelen sommige Japanners zich ongemakkelijk rond mensen met tatoeages? Lees verder →

Geplaatst op door

Culturele code-woorden (2) – Jikoryū

Beantwoorden

In het westen is denken en handelen vanuit het individu volkomen ingebed in de cultuur. Belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen waren nooit gedaan en politieke revoluties hadden wellicht nooit plaatsgevonden als een individu zich niet anders had gedragen dan de groep. In Japan echter is het op individuele basis handelen een betrekkelijk zeldzaam fenomeen. Van oudsher worden beslissingen genomen nadat de groep eerst uitgebreid is geraadpleegd. Tijdens de feodale Tokugawa periode (1603-1868) werden mensen op systematische wijze onderwezen in om beslissingen pas te nemen na overleg en om zich te conformeren aan de wil van de meerderheid. Deze houding komt ook in het huidige Japan nog veelvuldig voor. Daarom is het culturele codewoord dat ik in dit artikel wil behandelen, Jikoryū (het werken op je eigen manier). Lees verder →

Geplaatst op door

Shingeki no Kyojin

Beantwoorden

Sinds vorige week is het voorjaarsseizoen van anime van start gegaan. Tussen de vele series steekt één nieuwkomer er met kop en schouders bovenuit: Shingeki no Kyojin, ook wel Attack on Titan. Het is een animatieoverzetting van de gelijknamige manga die sinds 2009 uitgegeven wordt. Lees verder →

Geplaatst op door

Kabuki: de epiloog?

Beantwoorden

’s Ochtends vroeg in de rij voor de deuren van een vrij onopvallend gebouw in Tokyo open gaan. Nee, dit is niet de lancering van de zoveelste nieuwe telefoon. We staan in de rij voor kaartjes voor het kabuki theater. Waar in Nederland slechts de grootste musicals en theaterproducties nog enigszins winstgevend zijn, al dan niet door een culturele subsidie, staan in Japan zelfs bij de kleinste kabuki-theaters haast iedere dag nog mensen in de rij in de hoop wat kaartjes te bemachtigen. Toegegeven, de gemiddelde persoon in de rij lijkt de zestig al enkele jaren gepasseerd te zijn. Gelukkig is er aan ouderen geen gebrek in Japan. De kabuki voorstellingen zijn daarom ook nu nog weken van tevoren uitverkocht. Maar voor hoe lang nog?  Lees verder →

Geplaatst op door

Superflat (1) – de VS versus Japan

Beantwoorden

In 2000 zette de kunstenaar Takashi Murakami als curator een kunstexpositie op genaamd ‘Superflat’, in het Museum of Contemporary Art in Los Angeles.  Deze expositie is uiteindelijk zo’n succes geworden dat het o.a. heeft geleid tot  een samenwerking met het modemerk Louis Vuitton. Dit heeft er uiteindelijk voor gezorgd dat Takashi Murakami internationale bekendheid verwierf en Superflat een op zichzelf staande kunststroming heeft kunnen worden. Lees verder →

Geplaatst op door

Culturele code-woorden (1) – Shirankao

Beantwoorden

Vanuit een westers perspectief gekeken, lijken Japanners vaak over een gespleten persoonlijkheid te beschikken. Het ene moment zijn ze schattig, prettig gestoord of verleidelijk, terwijl op het andere moment een enorme woede-uitbarsting kan plaatsvinden. Deze ogenschijnlijk tegenstrijdige gedragingen zijn niet zo vreemd, als je ze in de context van zogenaamde culturele codewoorden bekijkt. Deze codewoorden zitten vol culturele betekenis en controleren in sommige gevallen zelfs het gedrag van de Japanners. In deze serie hoop ik een aantal van deze culturele codewoorden aan te stippen, en zodoende het in eerste instantie vreemde gedrag van de Japanners in een context te plaatsen. Het culturele codewoord dat ik in dit artikel wil behandelen, is Shirankao (‘het gezicht in de plooi houden’). Lees verder →

Geplaatst op door

De opkomst van het Japanse voetbal

Beantwoorden

Het stijf uitverkochte Tokyo Dome-stadion tijdens de World Baseball Classic bevestigde het onlangs weer: honkbal, of zoals de Japanners zeggen, yakyuu (‘veldbal’), is nog steeds volkssport nummer één in Japan. Maar die hegemonie wordt wel bedreigd: het voetbal is al enkele jaren bezig met een inhaalslag. Lees verder →