Elbrich Fennema geeft haar eigen woorden aan Murakami

Japanoloog Elbrich Fennema woonde van 1984 tot 1993 in Tokyo. Zij werkte als correspondent voor onder meer NOS, BRT en NRC Handelsblad, publiceerde in Japanse media en was commentator bij Japanse tv-programma’s. Elbrich Fennema wéét hoe Japan werkt en publiceerde bij terugkomst het boek hoe Japan werkt over wat wij hier kunnen leren van de Japanse maatschappij, de journalistiek, de politiek, en de werkethiek. Elbrich is bovendien vertaler van het werk van Haruki Murakami en geeft hem een vanzelfsprekende Nederlandse stem. Lees verder

Luk van Haute, vertaler en aardbewoner

Afgelopen september verscheen de Nederlandse vertaling van Aardbewoners, van Sayaka Murata. De roman handelt over de jeugd en het volwassen leven van hoofdpersoon Natsuki, die grote moeite heeft om zich aan te passen aan de verwachtingen van de volwassenen boven haar. En, als ze eenmaal volwassen is, te ontsnappen aan diep in de Japanse maatschappij verankerde wetmatigheden van trouwen en kinderen krijgen. Een intrigerende en interessante Japanse roman die voor ons ontsloten werd door vertaler Luk van Haute. Katern: Japan had de eer om met Luk te spreken over de strategie die hij hanteerde voor het vertalen van deze roman, en hoe het vertalen van Japans naar Nederlands zijn beroep werd. Lees verder

Jos Vos, vertaler. Aangenaam.

Dezer dagen verschijnt een nieuwe editie van de Genji Monogatari, het Verhaal van Genji. Deze in Japan en in de gehele wereld beroemde vroege roman werd voor het Nederlands taalgebied toegankelijk gemaakt door klassiek vertaler Jos Vos. Jos vertelt in dit interview over zijn passie voor de klassieke Japanse literatuur en over de kunst van het vertalen. Lees verder

Ikou: Japanse vertaalslagen

Als vervolg op een eerder artikel over het vertalen van een Japanse tekst naar het Nederlands geven we hier een voorbeeld van de uitdagingen en vertaalslagen die daar bij komen kijken. Een songtekst is niet zomaar vertaald, gebruikte kanji-karakters kunnen meerdere betekenissen hebben. Context is nodig, want veel wordt niet gezegd, en een beetje dichterschap komt in dit geval ook zeker van pas. Lees verder

Japans vertalen: veel te leren, jij hebt

“Much to learn, you still have”. Het is een aandoenlijke oneliner van Yoda, de befaamde kleine, groene Jedi-meester uit Star Wars. Volstrekt onbekend is nog steeds waar Yoda vandaan komt, maar aan zijn zinsconstructie te zien zou hij best op een afgelegen eiland in de archipel van Japan geboren kunnen zijn. Zolang hij zich aan korte uitspraken houdt is het aandoenlijk, wanneer je echter een A4 van zijn hand zou moeten vertalen, ontstaan er behoorlijke uitdagingen. In dit artikel geven we een aantal eigenschappen van de Japanse taal weer die een vertaler moet bemeesteren om een boterham te kunnen verdienen. Immers: “Eat, you must”. Lees verder

Fransman in Japan: de Eerbiedwaardige Escapade van Thomas Raucat

Japan is sinds haar ontdekking door het Westen een dankbaar onderwerp geweest voor westerse schrijvers. Thomas Raucat was een Franse schrijver, die als één van de eerste Europeanen een roman schreef waarin hij een vergelijking tussen zijn eigen Westerse en de Japanse inborst probeerde te maken. Dit verhaal, getiteld De eerbiedwaardige escapade, is gebaseerd op zijn eigen ervaringen en observaties in het Japan van de jaren ’20. Lees verder

Hanakotoba: zeg het met bloemen

Wie voor een bloemetje ter ere van een trouwdag, verjaardag of een zomaar verrassing naar de bloemist gaat, weet zich omringd door een keur aan prachtig samengestelde boeketten. We zoeken een prachtige ruiker uit, of laten ons adviseren en schrijven er een kaartje bij dat aan het cellofaan gehecht wordt. Een gedichtje, een liefdesverklaring of een troostende wens. Bloemen zelf zeggen het echter ook al. Die reclameslogan is hier een beetje in de vergetelheid geraakt, maar bloemen hebben allemaal een eigen betekenis en symboliek. In Japan wordt daar nog volop aan gehecht: er is zelfs een gedefinieerde bloementaal, hanakotoba. Lees verder

Lafcadio Hearn, schrijver van Japanse spookverhalen

Patrick Lafcadio Hearn (1850-1904), een schrijver van Grieks-Ierse komaf, is één van de beroemdste buitenlanders die voet aan de grond zette in Japan. Mede door zijn inspanningen werden Japanse mythes bekend in het Westen. Hij schreef zijn hoofdwerk Kwaidan, verhalen en studiën van vreemde dingen, op basis van oude Japanse boeken en tot dan toe alleen mondeling doorgegeven verhalen. Zijn inspanningen bleken niet alleen de westerse lezer te bekoren; ook Japanse lezers werden geraakt door zijn weergave van hun mythes. Hoewel Hearn tegenwoordig niet meer zo bekend is in de westerse wereld, wordt hij in Japan nog steeds gezien als een belangrijke buitenlander die de Japanse cultuur op waarde wist te schatten. Hoe werd Hearn daar een beroemd auteur van Japanse spookverhalen en legenden? Lees verder