Over Pim Omes

Pim is master Talen en Culturen van Japan. Liefhebber van vroeg 20e-eeuws Japan. Vertaler en taalbeschouwer. Daarnaast geïnteresseerd in Japanse films, in het bijzonder die van regisseur Yasujiro Ozu. Leest ook graag werken van de schrijvers Yasunari Kawabata en Jun'ichiro Tanizaki.

Alle bijdragen van: Pim Omes

Geplaatst op door

Japans ontwerp (1) – Kenji Ekuan

Beantwoorden

Dat Japanners een zeer fijn gevoel hebben voor ontwerpen, staat buiten kijf. Het land kan zich beroepen op een rijke historie op het gebied van tempelbouw, tuinontwerp en thee-serviezen. Ook in de moderne tijd heeft Japan laten zien waar het op ontwerp-gebied toe in staat is. Toegepaste ontwerpen hebben met name hun weg gevonden naar huishoudens van over de hele wereld. Daarom volgt nu het eerste deel van een serie waarin ik een aantal wereldberoemde Japanse ontwerpers bespreek. Vandaag is het de beurt aan Kenji Ekuan. Lees verder →

Geplaatst op door

Paro: wel of geen vriendje tegen eenzaamheid?

Beantwoorden

In de Westerse media gaat het de laatste tijd vaak over het opbrengen van de kosten voor de ouderenzorg. De bevolking in de meeste Westerse landen vergrijst in een hoog tempo. Zo ook in Japan. Door een steeds individualistischer levensstijl, is in het Westen generaties geleden afgeleerd dat ouderen bij hun kinderen intrekken. Op dit moment is zelfs het bejaardentehuis een te hoge kostenpost. Ouderen moeten het doen met zelf- en mantelzorg. In Japan gaan nog wel steeds meer ouderen naar een bejaardentehuis. Hoewel de Japanse ouderen natuurlijk door hun familie worden bezocht, voelen ze zich vaak eenzaam. Om die eenzaamheid weg te nemen heeft een Japans bedrijf de robot Paro ontwikkeld, die ouderen kan opvrolijken en de communicatie met medebewoners stimuleert. Lees verder →

Geplaatst op door

Made in Japan: de rijstkoker

3

Rijst is zonder twijfel het nationale voedsel van Japan. Ieder huishouden bezit dan ook een rijstkoker. Jaarlijks gaan maar liefst zes miljoen exemplaren over de toonbank. Hoewel men ook in andere Oost-Aziatische landen de maaltijd bereidt met het apparaat, is het nergens zo goed ontwikkeld als in Japan. Hieronder volgt in grote lijnen welke ontwikkelingen de rijstkoker doormaakte. Lees verder →

Geplaatst op door

Komt er een einde aan de Japanse walvisvaart?

Beantwoorden

Het internationaal gerechtshof in Den Haag heeft vandaag geoordeeld dat Japan voorlopig moet stoppen met het vangen van walvissen in de buurt van Antarctica. Vissers uit het land hebben zich namelijk niet aan het internationale verbod op de walvisvaart gehouden, dat al uit 1986 stamt. Hoewel Japan sinds dat verdrag volhoudt dat de walvissen voor wetenschappelijke doeleinden gevangen worden, staat het dier in restaurants nog steeds op het menu. Hier volgt een kort overzicht van deze omstreden praktijken.  Lees verder →

Geplaatst op door

Tohoku, drie jaar na de ramp

1

Vandaag precies drie jaar geleden om 2:46 uur ’s middags  trof een aardbeving met een kracht van 9.0 op de schaal van Richter de oostkust van Japan. De tsunami die volgde op de aardbeving overspoelde de kust van Japan en veroorzaakte de ergste verwoesting sinds de Tweede Wereldoorlog. De golven gingen over ruim 400 vierkante kilometer land en miljoenen huishoudens zaten zonder stroom en water. Deze tsunami bracht niet alleen enorme schade toe, maar veroorzaakte ook de ramp met de kerncentrale bij Fukushima. Grote hoeveelheden radioactief materiaal kwamen vrij en het scheelde weinig of de centrale was ontploft. Hoewel het directe gevaar drie jaar na dato is geweken, is de Tohoku-regio nog lang niet hersteld van de ramp. In deze blog schets ik de huidige situatie. Lees verder →

Geplaatst op door

Confucianistische moraal versus Westers pragmatisme

Beantwoorden

In zijn blogs over de Kyotoschool (deel 1 en deel 2) schreef Guan van Zoggel al over de Westerse ideeën die na de Meiji-restauratie (1868, openstelling van Japan voor het Westen) hun intrede deden. Het tot voor kort feodale Japan verwonderde zich over de enorme technologische, economische en politieke macht van de Westerse mogendheden. Een delegatie van Japanse notabelen onder leiding van prins Iwakura Tonomi werd naar Westerse landen als Frankrijk, Groot-Brittannië en Duitsland gestuurd om niet alleen kennis te nemen van Westerse technologie en economie, maar ook van Westerse opvattingen over onderwijs en het inrichten van de maatschappij. Waar het feodale Japan werd gekenmerkt door een min of meer vaste maatschappelijke orde, was de Westerse indeling van de maatschappij pragmatischer gebleken en had deze tot de voornoemde dominantie op technologisch, economisch en politiek gebied geleid. In deze blog wil ik beknopt ingaan op de min of meer vaste orde in de Japanse maatschappij van vóór de Meiji-restauratie en de bevindingen van de Iwakura-missie die deze orde in twijfel trokken. Lees verder →

Geplaatst op door

De dolfijnenjacht van Taiji

5

Japan staat wereldwijd bekend om zijn verfijnde keuken. Niet alleen de precisie waarmee ingrediënten worden bereid, maar ook de enorme verscheidenheid aan ingrediënten valt op. Omdat Japan een eilandenrijk is, komen vele van deze ingrediënten uit de zee. Maar niet alle ingrediënten zijn op een onomstreden manier gevangen: zo jaagt Japan nog steeds op dolfijnen, ondanks de snel teruglopende populatie. Onlangs raakte deze praktijk weer in de belangstelling toen de Japanse premier, Abe Shinzo, opmerkte dat het verbieden van de dolfijnenjacht het einde van een belangrijke traditie zou betekenen. In deze blog onderzoek ik daarom hoe de dolfijnen worden gevangen, hoe ernstig het is gesteld met de dolfijnenpopulatie en hoe diepgeworteld deze traditie is. Lees verder →

Geplaatst op door

Verborgen armoede

Beantwoorden

De zogenaamde Gouruden Wiiku (‘Golden Week’, oftewel ‘Gouden Week’) is een reeks feestdagen in de eerste week van mei. Tijdens deze week hebben de meeste Japanners vrij, een bijzonderheid omdat vrije tijd in Japan erg schaars is. Veel gezinnen grijpen de gelegenheid dan ook aan om een reis naar het buitenland te maken. Dit is echter niet weggelegd voor iedereen. In tegenstelling tot wat de meeste mensen vermoeden kent Japan namelijk een verrassend grote klasse van armen. Daarom komt in dit artikel de verborgen armoede van Japan aan bod. Lees verder →

Geplaatst op door

Japanse vindingen waar we in Nederland wat aan zouden hebben (4) – 100 yen shop

Beantwoorden

In augustus van dit jaar schreef Joleen Blom over zaken in Japan die het leven aangenamer maken. Ze schreef onder andere over de konbini, een soort buurtsuper waar je ook geldzaken kunt regelen en tickets kunt kopen. Ook Tom Omes wijdde daar een blog aan. Ook kwamen de veelzijdige automaten aan bod die op elke straathoek te vinden zijn en een keur aan dranken, genotmiddelen en zelfs kleding herbergen. Er is echter nog een winkelfenomeen in Japan dat ik bij jullie onder de aandacht wil brengen. Het betreft de zogenaamde 100 yen shop, waar veel producten ook daadwerkelijk 100 yen (0,70 euro) kosten. In dit artikel zal ik een overzicht geven van dit walhalla voor koopjesjagers en tips geven wat je er het beste kunt kopen. Een Japanse vinding waar we in Nederland wat aan zouden hebben, niet uit persoonlijke heimwee naar Japan, maar omdat het echt iets toevoegt. Lees verder →

Geplaatst op door

Culturele Codewoorden (8) – Furita

1

Van oudsher wordt in Japan neergekeken op mensen die niet direct binnen de groep passen. Soms worden ze zelfs gezien als een directe bedreiging voor de groep. Deze bevooroordeelde houding jegens het individu dat niet bij een groep wil horen stamt uit de feodale periode. Toen Japan echter het feodale system afschafte en langzaam maar zeker een moderne geïndustrialiseerde samenleving werd, bleef deze houding grotendeels intact. Het duurde nog tot de jaren ’70 en ’80 van de vorige eeuw voordat individueel denken en handelen echt in zwang raakte. Dit was echter vooral te danken aan de opkomst van de computerindustrie, waarin individualiteit hoog gewaardeerd wordt. Wel kregen enkele Japanners, die op eigen kracht carrière hadden weten te maken, veel aandacht vanuit de media. Deze mensen kregen het label furita opgeplakt, dat van het Engelse ‘freelance writer‘ is afgeleid. In dit artikel ga ik nader in op deze groep mensen, die zich niet in het traditionele systeem laat duwen. Lees verder →