Over Pim Omes

Pim is master Talen en Culturen van Japan. Liefhebber van vroeg 20e-eeuws Japan. Vertaler en taalbeschouwer. Daarnaast geïnteresseerd in Japanse films, in het bijzonder die van regisseur Yasujiro Ozu. Leest ook graag werken van de schrijvers Yasunari Kawabata en Jun'ichiro Tanizaki.

Yasunari Kawabata

De eerste bijdrage in de rubriek literatuur mag er een zijn over Yasunari Kawabata. Aangezien ik mijn masterstudie wijd aan onderzoek naar de moderne Japanse literatuur uit het begin van deze eeuw, wil ik jullie graag een beknopt overzicht bieden van het leven van één van Japan’s beroemdste schrijvers, hierboven gefotografeerd aan de rechterzijde tijdens de uitreiking van de Nobelprijs in 1968. In de line-up is hij de enige niet in rokkostuum. Kawabata kiest voor Japanse formele kleding om de indruk te wekken dat hij een vertegenwoordiger is van de klassieke Japanse literaire traditie. Maar is dat wel zo? Lees verder

Culturele code-woorden (2) – Jikoryū

In het westen is denken en handelen vanuit het individu volkomen ingebed in de cultuur. Belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen waren nooit gedaan en politieke revoluties hadden wellicht nooit plaatsgevonden als een individu zich niet anders had gedragen dan de groep. In Japan echter is het op individuele basis handelen een betrekkelijk zeldzaam fenomeen. Van oudsher worden beslissingen genomen nadat de groep eerst uitgebreid is geraadpleegd. Tijdens de feodale Tokugawa periode (1603-1868) werden mensen op systematische wijze onderwezen in om beslissingen pas te nemen na overleg en om zich te conformeren aan de wil van de meerderheid. Deze houding komt ook in het huidige Japan nog veelvuldig voor. Daarom is het culturele codewoord dat ik in dit artikel wil behandelen, Jikoryū (het werken op je eigen manier). Lees verder

Culturele code-woorden (1) – Shirankao

Vanuit een westers perspectief gekeken, lijken Japanners vaak over een gespleten persoonlijkheid te beschikken. Het ene moment zijn ze schattig, prettig gestoord of verleidelijk, terwijl op het andere moment een enorme woede-uitbarsting kan plaatsvinden. Deze ogenschijnlijk tegenstrijdige gedragingen zijn niet zo vreemd, als je ze in de context van zogenaamde culturele codewoorden bekijkt. Deze codewoorden zitten vol culturele betekenis en controleren in sommige gevallen zelfs het gedrag van de Japanners. In deze serie hoop ik een aantal van deze culturele codewoorden aan te stippen, en zodoende het in eerste instantie vreemde gedrag van de Japanners in een context te plaatsen. Het culturele codewoord dat ik in dit artikel wil behandelen, is Shirankao (‘het gezicht in de plooi houden’). Lees verder

Izakaya: tegenwicht tegen strikte kantoorcultuur

Het woord Izakaya betekent letterlijk “plaats waar je sake kunt drinken” en verwijst naar de voornaamste activiteit die er plaats vindt. Sake, Japanse rijstwijn, maakt de tongen van de kantoorwerkers los, en vormt een tegenwicht tegen de zeer strikte Japanse kantoorcultuur. Omdat een Japanse werkdag vaak tot 10 of 11 uur kan duren, is de gewoonte ontstaan om met collega’s tot rust te komen in een nabijgelegen café. Het is niet alleen goed voor de teambuilding, maar onder het genot van een glaasje kan kritiek geuit worden. Omdat directe kritiek over het algemeen niet gewaardeerd wordt, biedt deze omweg toch een mogelijkheid tot inspraak. Lees verder