Kerstmis is in Japan ten eerste geen nationale feestdag en van tweede kerstdag heeft men daar al helemaal nog nooit gehoord. Daarnaast ligt in Japan, in tegenstelling tot Nederland, de nadruk op kerstavond in plaats van kerstdag. Ook het religieuze karakter van het kerstfeest gaat aan de meeste Japanners voorbij. Wat blijft er dan nog over? Kerstcake, romantiek en Kentucky Fried Chicken!
Bij gebrek aan religieuze betekenis zijn verschillende commerciële aspecten van het kerstfeest vanuit de VS naar Japan overgewaaid. Zo worden er tegenwoordig vaak cadeautjes uitgewisseld en sturen sommige Japanners kerstkaartjes aan hun naasten. Veel interessanter zijn echter de typisch Japanse gebruiken die rond kerst zijn ontstaan. Zo is er de kurisumasu keiki of kerstcake die ieder jaar als warme broodjes over de toonbank vliegt en op 24 december gegeten wordt. Grappig (of wellicht triest) detail is dat de term kurisumasu keiki ook wordt toegepast op ongehuwde vrouwen van 25 jaar of ouder die (net als kerstcake na 24 december) niet meer begeerd worden.
Zoals gezegd is kerstavond in Japan het belangrijkste onderdeel van het kerstfeest. Terwijl veel Nederlanders vaak thuisblijven of naar de kerk gaan heeft men kerstavond in Japan veranderd in een soort Valentijnsdag. Vele restaurants zitten op deze avond dan ook vol met stelletjes die samen een romantische avond doorbrengen, inclusief een nachtelijke wandeling langs de vele kerstlichtjes.
Voor wie geen date weet te regelen of met een gezin met kinderen zit opgescheept is er die andere Japanse kersttraditie: Kentucky Fried Chicken. Sinds een reclamecampagne in de jaren ’70 van de vorige eeuw is KFC in Japan met kerst dermate populair dat sommige filialen al maanden van tevoren reserveringen ontvangen voor kerstavond. Van lange rijen voor deze ‘kerstkip’ kijkt men dan ook niet meer op.
Omdat kerstmis in het seizoen van de Japanse bounenkai of ‘vergeet-het-jaar-feestjes’ valt, krijgen deze tegenwoordig ook vaak een kerstthema. Wie rond kerst ’s avonds in de Japanse metro zit loopt dan ook kans om in meer of mindere mate beschonken Japanners met kerstmutsen en andere decoraties tegen te komen.
Het kerstfeest heeft in Japan kortom een volledig andere vorm aangenomen waarbij volgens sommigen wellicht alle betekenis is weggenomen. Maar, hoewel we het niet misschien niet toegeven; ook in Nederland gaat het kerstfeest natuurlijk voor velen gewoon om de cadeautjes, de eendenborst en de hertenbiefstuk. Misschien kunnen we dan ook best nog wat leren van de nuchterheid van de Japanners.