Glückssuche und Abwehrzauber: Japans Tempel und Schreine als Supermärkte für Heilsversprechen



Vortrag von Dr. Inga Streb

Die aktive Teilnahme am religiösen Leben scheint im heutigen Japan wesentlich von dem Wunsch nach weltlichem, erlebbarem Glück und Wohlergehen motiviert zu sein. Der Erwerb von „Diesseitigem Nutzen“, dem sogenannten „genze riyaku“ 現世利益steht eindeutig im Mittelpunkt. Die Fachwelt und der Augenschein sprechen hier eine deutliche, gemeinsame Sprache.

Meer informatie: Deutsch-Japanische Gesellschaft Bonn e.V.

Actieve deelname aan het religieuze leven in het hedendaagse Japan lijkt grotendeels te worden gemotiveerd door een verlangen naar werelds, tastbaar geluk en welzijn. Het verwerven van “wereldse voordelen”, de zogenaamde “genze riyaku” 現世利益is duidelijk de focus. De professionele wereld en het bewijs spreken hier een duidelijke, gemeenschappelijke taal.

Voor de kraampjes van de tempels en heiligdommen, de trouwe menigte om hun gebed tot de godheid te benadrukken door een amulet of een votieftablet te kopen. Het aanbod voor hulpzoekenden is zo groot en gevarieerd dat voor elke catastrofe en elke kwaal ter plaatse of online een hulpmiddel kan worden gekocht: of het nu gaat om een ​​”snelle dood”, om dementie af te wenden of om zich te ontdoen van aambeien.

De boekhandel ondersteunt – of voedt – deze trend met tijdschriften en handige boekuitgaven. Eeuwen geleden waren er in Japan handboeken voor de vrome pelgrim en speciale reisgidsen naar de relevante plaatsen die redding en hun scala aan “wereldse voordelen” beloofden. De huidige hausse in de markt voor reisgidsen is al een aantal jaren zichtbaar. De titels van vandaag draaien om trefwoorden als “amuletten”, “horoscopen” of “krachtplaatsen” en bieden de lezer bijvoorbeeld “wandelingen naar de “wereldse voordelen” in Tokio” (Tōkyō goriyaku sanpo) of de naam “De 151 beste heiligdommen voor de succesvolle genezing”.

In de lezing wordt kort in een overzicht de ontwikkeling van de relevante reis- en pelgrimsliteratuur gepresenteerd. Met betrekking tot de genze riyaku ligt de nadruk op die ‘wereldse voordelen’ die betrekking hebben op de ‘moderne’ levensomstandigheden en bijvoorbeeld op de huidige problemen van demografische verandering. En last but not least rijst de vraag welk belang zowel de jonge als de oudere generatie hechten aan deze activiteiten in hun levensplannen.

Dr Inga Streb studeerde Japanse studies (focus op Japanse taal en literatuur), Sinologie en Japanse folklore.