De Meisho Edo Hyakkei (honderd bekende gezichten op Edo) is de laatste serie landschapsprenten die Hiroshige voor zijn dood gemaakt heeft. De prenten zijn gedateerd tussen 1856 en 1858. Hiroshige maakte deze ukiyo-e in opdracht van de drukker Uoya Eikichi. Opvallend aan deze serie is het verticale formaat van de prenten. Dit zorgt voor nieuwe mogelijkheden met betrekking tot compositie en perspectief. Na de eerste 20 prenten introduceert Hiroshige bovendien nog een nieuw stijlelement: het op de voorgrond plaatsen van een object tegen een vagere achtergrond. Van deze serie bestaan verschillende edities, die te onderscheiden zijn door de kleuren in het cartouche. Voor wie zijn serie wil bekijken of er één kan verkrijgen, is het interessant om iets te weten van de kwaliteit van de verschillende edities. Lees verder →

Dat het fenomeen manga de laatste decennia de wereld verovert, behoeft geen nadere toelichting. De spannende perspectieven, klare lijnen en fantasierijke stripverhalen vormen voor de huidige generatie Japanologen vaak de eerste kennismaking met het land van Wa. De lezers van deze wonderlijke werkjes vol tentakels, pratende kikkers en prachtig getekende schoolmeisjes zijn helaas vaak minder goed op de hoogte van de vroegere vormen van het Japanse grafisch ambacht. Derhalve is het de hoogste tijd om deze lacune te vullen en te kijken naar de Shin Hanga, een in mijn optiek zeer geslaagde kruisbestuiving tussen de Europese en Japanse prentkunst. Lees verder →

Een poos geleden gaf ik in de vorige blog uit deze serie een beknopte beschrijving van het drukproces van ukiyo-e. Onder het motto ‘beter laat dan nooit’ zal ik in dit derde deel, zoals beloofd, ingaan op enkele van de technieken die de drukker kan gebruiken om speciale effecten te creëren. Lees verder →

In eerdere blogs viel al het één en ander te lezen over de geschiedenis en het drukproces van Japanse prenten. Daarop voortbordurend (en tevens in het teken van de huidige tentoonstelling in Japanmuseum Sieboldhuis) zal ik dit keer ingaan op het werk van één van de meesters van de ukiyo-e: Utagawa Kuniyoshi (1797-1861). Lees verder →

De afgelopen drie weken heeft een aantal studenten mee kunnen doen aan het programma Artist in Residence van Universiteit Leiden. Dit jaar hadden we de eer professor Miida Sei’ichirô van Tokyo National University als leermeester te krijgen. Professor Miida is een mokuhanga-kunstenaar. In andere woorden, een kunstenaar in de Japanse prenten. Wie onze website vaker bezocht heeft, kan zich waarschijnlijk het artikel van Bas nog wel herinneren. Hierin bespreekt hij uitgebreid hoe ukiyo-e-prenten werden gemaakt. De techniek die hierbij werd gebruikt was mokuhanga. In begrijpelijke taal: om een ukiyo-e-prent te krijgen, werd de mokuhanga-techniek gebruikt. Maar de mokuhanga-techniek werd niet alleen gebruikt om prenten van het ukiyo-e-genre te maken. Diverse prenten voor in boeken en dergelijke werden ook met deze techniek gemaakt. Lees verder →

In het eerste deel van deze serie over ukiyo-e gaf ik reeds een beknopte geschiedenis van deze vorm van prentkunst. Zoals ik ook daar al vertelde werden deze prenten volledig met de hand gemaakt. De weinige prentkunstenaars die deze techniek tegenwoordig nog inzetten doen dit veelal zelfstandig. Oorspronkelijk werd het werk echter verdeeld onder meerdere specialisten: de ontwerper (die tegenwoordig vaak als ‘de kunstenaar’ gezien wordt), de houtsnijder en de drukker. Daarnaast speelde ook de uitgever een belangrijke rol, aangezien hij de laatste trends behoorde te kennen. Vandaag laat ik hem echter even buiten beeld, en zal ik me richten op de daadwerkelijke productie van de prent. Lees verder →

In mijn vorige blog heb ik de wondere wereld van de Japanse prent (ook wel ukiyo-e genoemd) geïntroduceerd. Voordat ik mijn serie over de geschiedenis en techniek van deze kunstvorm voortzet wil ik het echter over één van de meest verrassende en naar mijn mening interessante kunstprojecten van de afgelopen jaren hebben. Ik heb het over Ukiyo-e Heroes van illustrator Jed Henry en prentkunstenaar Dave Bull. Henry en Bull combineren hun liefde voor ukiyo-e en videogames en brengen de Japanse prent derhalve weer terug naar waar hij oorspronkelijk vandaan kwam: de populaire cultuur. Lees verder →

Wie weleens een boek over Japanse kunst openslaat kan er niet omheen: de ukiyo-e. Deze vorm van Japanse prentkunst ontstond in de Edo-periode (1603-1868) en is sinds de 19e eeuw wereldwijd razend populair geworden. Het meest bekende voorbeeld is ongetwijfeld De grote golf van Kanagawa van Katsushika Hokusai (1760-1849) die voor velen wellicht symbool staat voor de Japanse traditionele kunst in het geheel. Maar wat zijn ukiyo-e nu precies? In deze serie zal ik een aantal bekende en minder bekende prentkunstenaars bespreken, maar om te beginnen zal ik een beknopte inleiding tot de wondere wereld van de Japanse prentkunst geven. Lees verder →