De argeloze toerist weet niet wat hem of haar overkomt bij het uitstappen uit de trein: Zijn we wel in Kyoto? Kyoto is toch het middeleeuws openluchtmuseum van Japan? Tempels en schrijnen van meer dan duizend jaar oud? Het station van Kyoto geeft je echter de indruk of je – floep – de filmset van Star Wars oploopt. Het futuristische gebouw is niet alleen een van de grootste van Japan, het is ook nog eens prachtig.
Station Kyoto (京都駅) is hét vervoersknooppunt van de stad. Waar in Tokyo reizigers rondgepompt worden via de haltes van de ringvormige Yamanote-lijn is het station van Kyoto eerder het middelpunt van een ster van waaruit treinen, metro en bussen vertrekken en weer terugkomen. Wie de talloze tempels en schrijnen en andere bezienswaardigheden wil bezoeken, doet minstens twee maal per dag het station aan om van de ene bus op de andere te stappen.
Het station, in 1997 opengesteld om het 1200-jarig bestaan van Kyoto te markeren, is na dat van Nagoya het grootste van Japan en is een van de grootste gebouwen van het land. Het stationsgebouw is ontworpen door architect Hiroshi Hara (1936) en heeft een totale oppervlakte van 238.000 m². Het station is 147 meter lang, 80 meter breed en maar liefst 60 meter hoog. De metro arriveert ondergronds, reguliere lijndiensten van Japan Rail vinden we op de begane grond. de treindienst van maatschappij Kintetsu gaat daar over heen en nog een niveau hoger stap je uit de Shinkansen. Aan de noordkant van het station bevindt zich een busstation met lokale buslijnen. De langeafstandsbussen naar onder meer het internationale vliegveld Kansai vertrekken vanaf de zuidkant.
Al vanaf 1877 is Kyoto per trein bereikbaar. Op dezelfde plek stonden eerder drie voorgangers, die afbrandden en uiteindelijk plaats hebben gemaakt voor het huidige bijzondere stationscomplex, dat volledig opengewerkt is: zelfs het dak kan door middel van roltrappen betreden worden, om te genieten van een uitzicht over de stad. De logistiek van het vervoer van reizigers is uiteraard de belangrijkste functie van het complex. Dagelijks stappen duizenden reizigers en met name toeristen in en uit op de 27 perronsporen. Het station huisvest verder hotels, bioscopen, restaurants en winkelcentra, zowel boven- als ondergronds. Veel van de prestigieuze en chique winkels die we kennen van Tokyo, vinden we ook hier: zo treffen we bijvoorbeeld een enorm filiaal van de Isetan-warenhuisketen binnen het complex.
Architect Hiroshi Hara grossiert in enorme bouwwerken en wint daar steevast belangrijke prijzen mee. Niet alleen het Kyoto Station komt van zijn tekentafel, hij ontwierp ook onder meer het Umeda Sky Building in Osaka, het Yamato International hoofdkantoor in Tokyo en de Sapporo Dome in Hokkaidō.
Sommige stations blijven je bij vanwege de drukte. Ikebukuro, Shinjuku en Shibuya zijn razend druk en voor de ongeoefende toerist onoverzichtelijk. Wie daar goed doorheen komt is trots en vergeet de ervaring niet. Andere stations maken indruk vanwege de architectuur. Antwerpen heeft een weergaloos station, maar ook Amsterdam en recentelijk Rotterdam wekken je bewondering. De stationshal van Arnhem, ondergronds Delft en het schattige Harajuku verrassen je.
Station Kyoto is beide. Druk én prachtig. Bijzonder omdat het zo sterk contrasteert met de overigens inderdaad traditionele architectuur van de stad. Een van de meest opvallende kenmerken van het gebouw zelf is de golvende constructie van het gebogen glazen en stalen dak boven de perrons. De stationshal is futuristisch, open en hoog als een kathedraal, en wordt opvallend gesierd met anime-decoraties uit Astro Boy. De enormiteit van de hal wordt onderstreept door het gigantische roltrapsysteem dat de passagier negen verdiepingen omhoog brengt. Aan de wanden hangen bordesschotels die uit de galactische senaat van Coruscant lijken te komen. Het grote grijze hoekige gebouw wordt overal open gebroken met vloeiende lijnen. Ondanks de drukte voelt de logistiek overigens zeer overzichtelijk. Het station is groot genoeg om te verdwalen, maar dat doen we niet.
Wie met kerst Station Kyoto bezoekt ziet zich verwelkomd door een enorme Christmas Illuminiation op de trap. De treden zijn voorzien van duizenden LED-lampjes die samen een boompje opzetten over Kyoto. Want daar kom je toch voor. Duizenden tempels en schrijnen wachten op je. Duizenden jaren oud. Maar – ken uw tempel – ook onderling zeer verschillend en tijdens de tijd van bouw even futuristisch en prestigieus als het station nu.
