Begin Japanology

In een aankondiging van het televisiefeuilleton “Ik vertrek” werd even een gelukzoekend Nederlands echtpaar in beeld gebracht staande in een bouwval ergens in het platteland van Frankrijk. “Die gekke Fransen..”, mompelde de man tegen zijn vrouw terwijl ze de schouders lieten hangen. Verder ging het fragment niet, men moest maar na het nieuws de gehele uitzending gaan zien. Wij besloten dat niet te gaan doen, wij vonden dat hier niet de Fransen gek waren. Wie in het diepe springt, moet accepteren dat er geen bodem is – of zich terdege voorbereiden op de duik. Lees verder

Himejijō – de witte reiger

Het kasteel van Himeji is één van de mooiste van Japan. Himeji (Himejijō) staat ook bekend als het Witte Reiger Kasteel (Shirasagijō) vanwege de elegante bouwstijl en merkwaardige witte muren. Reis je met de shinkansen richting Himeji, dan is het kasteel van veraf al te zien: het opvallende wit steekt flink af tegen het omringende groen. Het kasteel staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO en is daarnaast een officiële National Treasure. Het is tevens één van de weinige kastelen die nooit herbouwd zijn of echte grote renovaties hebben gehad: veel kastelen werden ofwel verwoest door natuurgeweld, of in de Tweede Wereldoorlog vernietigd. Het bijna magisch aandoende fort wordt niet alleen geroemd om zijn schoonheid, maar ook om het geniale ontwerp dat aanvallers buiten de poorten moest houden. Lees verder

Vijf jaar na de tsunami

Vandaag is het precies vijf jaar na de tsunami. Op 11 maart 2011, ook een vrijdag, zorgde een zeebeving in de Stille Oceaan voor een tsunami die een groot deel van de noordoostelijke Japanse kustgebieden overspoelde. Bijna geen gebouw bleef overeind staan, complete passagierstreinen verdwenen voorgoed, schepen kwamen kilometers landinwaarts terecht, en de kerncentrale bij Fukushima raakte zwaar beschadigd. Grote stukken land werden onbewoonbaar door radioactieve straling. Bijna 16.000 mensen kwamen om. Hoe is de situatie vijf jaar later? Lees verder

Japanse bakkerij 365 Jours

Japanse bakkers nemen hun werk erg serieus. Zo versloegen ze al eens de beste bakkers van Frankrijk in een baguette-wedstrijd, met slechts drie Japanners op een deelnemersaantal van 100. Maar ze trainen er dan ook hard voor: er zijn zelfs bakkers die alle dagen per jaar open zijn. Een voorbeeld hiervan is de Japanse bakkerij 365 Jours in Tokyo. Is deze bakker dan nooit een dagje dicht? Jawel, ééns in de vier jaar, op schrikkeldag 29 februari. Lees verder

Rust, Regelmaat en Reinheid: de drie R’s

Tot ver in de jaren zestig van de vorige eeuw werden de drie R’s liefkozend gebruikt om kernwaarden voor opvoeding en onderwijs te promoten bij jonge ouders en toekomende leraren. Rust, regelmaat en reinheid vormden immers de basis voor een veilige school en vertrouwde thuissituatie. In Nederland zijn we ze vergeten, maar in Japan worden ze nog steeds als van groot belang ervaren, door opvoeders én door kinderen. Lees verder

Japanse spreekwoorden

Nog nooit zijn er zoveel manieren geweest om een beeld van een land en een cultuur te krijgen. Wie op Google naar “Japanse cultuur” zoekt, wordt overspoeld door talloze “definitieve” gidsen over het land. Ook vinden, dankzij het internet, Japanse series en televisie hun weg naar een publiek buiten het land. De Japanse keuken staat inmiddels wereldwijd op het menu en velen beoefenen vechtsporten als judo en karate. Het karakter van een land komt echter ook terug in iets dat al langer dan het internet bestaat; het spreekwoord. Veel spreekwoorden gaan honderden jaren terug, zodat ze zeker wat zeggen over de volksaard. Lees verder

Osozaki no Himawari en de vergrijzing van het Japanse platteland

In 2013 zond de Japanse televisiezender Fuji TV een populaire serie, Osozaki no Himawari (‘Laatbloeiende Zonnebloem’), uit. Gedurende tien afleveringen volgt de kijker het dagelijkse leven van zeven jongeren in een Japans plattelanddorpje. Het interessante daaraan: de serie schetst een duidelijk beeld van diverse maatschappelijke problemen, waaronder het leeglopen van het Japanse platteland en de arbeidsonzekerheid in de hoofdstad. Lees verder

Tsukiji: de verhuizing van ’s werelds grootste vismarkt

Druk door elkaar schreeuwende handelaren, honderden druk heen en weer rijdende steekwagentjes met kratten vol krab en inktvis, duizenden kilo’s diepgevroren tonijn, mannen en vrouwen die tot hun enkels en oksels onder de visresten zitten. En automatisering is er nauwelijks. De Tsukiji-vismarkt voelt als een overblijfsel uit reeds lang vervlogen tijden, en zal mede daarom eind 2016 ophouden te bestaan – in haar huidige vorm. Lees verder

Keizer Akihito protesteert tegen Shinzo Abe

Augustus is ieder jaar weer een gevoelige maand in Oost-Azië. In augustus 1945 werden immers de twee atoombommen op Hiroshima en Nagasaki geworpen, en Japan daarmee gedwongen tot overgave. Dat markeerde het einde van de Tweede Wereldoorlog; een oorlog waarin het Japanse leger verschrikkelijk huishield in de Japan omringende landen en ver daarbuiten. Het zorgt tot op de dag van vandaag voor boosheid in met name de beide Korea’s en China, zeker wanneer Japanse regeringsleden en -leiders de Japanse wandaden bagatelliseren of, erger nog, niet eens willen erkennen. Nieuwe plannen van premier Shinzo Abe’s regering veroorzaken echter een tot nu toe ongekende eruptie van woede – ook in Japan, waar jongeren protesterend de straat op gaan en zelfs keizer Akihito zijn zorgen laat doorschemeren. Lees verder

Japans webdesign: een overzicht

Toen het wereldwijde web bijna dertig jaar geleden het leven zag, was het vooral op de westerse wereld gericht. Het internet zelf kwam namelijk voort uit een project van het Amerikaanse ministerie van defensie en het www uit de koker van de Britse computerwetenschapper Tim Berners-Lee. Het www draait op programmeertalen die hun terminologie uit het Engels halen, kent een tekstrichting van links naar rechts en heeft meestal een symmetrisch ontwerp – volledig tegenovergesteld aan de Japanse taal en stijl van ontwerpen. Toen Japanse web-ontwikkelaars aan de slag gingen met het www, wisten zij dankzij Japans webdesign het ook tot iets heel eigens te maken.
Lees verder