Oud en Nieuw in Japan

Hartelijk welkom in het jaar van het paard, oftewel 2014! In Nederland wordt de overgang van het oude jaar naar het nieuwe jaar gevierd met oliebollen, champagne, vuurwerk en – door de gelukkigen –  het winnen van mooie prijzen bij hun gekochte staats-, postcode- en krasloten. Hoewel men in Japan deze overgang ook viert, zijn er een aantal verschillen met bijvoorbeeld Nederland. Ik maakte Oud en Nieuw in Japan mee en vertel dan ook uit eigen ervaring.

In Nederland en grote delen van de rest van Europa zijn we gewend kaarten te sturen voor de feestdagen met teksten erop als “Fijn kerstfeest en een gelukkig nieuwjaar!”. Omdat kerst in Japan een geïmporteerd feest is, heeft het voor de gemiddelde Japanner niet dezelfde betekenis als het in het Westen heeft. Voor hen is het voornamelijk een feest voor stellen, waarbij voornamelijk 24 december een dag is waarop menig pretpark, restaurant of winkelcentrum barstensvol zit met verliefde stelletjes.

Nieuwjaar heeft daarentegen veel meer waarde, en er worden dan ook volop kaarten verstuurd met de begroeting ‘Akemashite omedetou gozaimasu‘. Vrij vertaald betekent dit hetzelfde als ons “Gelukkig nieuwjaar!”. Vaak vind je op de voorkant van nieuwjaarskaarten een dier. In dit geval niet zomaar dieren, maar dieren die overeenstemmen met die van de Chinese dierenriem. 2013 was het jaar van de slang, en dit jaar is het jaar van het paard. In totaal zijn er twaalf dieren en elk dier wordt geassocieerd met bepaalde kenmerken. Elk kind dat dit jaar geboren wordt, zal dus het sterrenbeeld paard krijgen – in tegenstelling tot wat wij gewend zijn: hier verschillen de sterrenbeelden immers per zoveel dagen.

Zoals Jeanine ook al in een eerder artikel vertelde, is vuurwerk een karakteristiek fenomeen tijdens zomerfestivals. Vuurwerk wordt voornamelijk gezien als iets van de zomer, terwijl wij het zien als iets voor tijdens de winter. Daarbij is het zomaar afsteken van vuurwerk illegaal in Japan, en worden vuurwerkshows door professionals georganiseerd. Tijdens Oud en Nieuw in Japan hoef je geen vuurwerk te verwachten. Daarvoor kan je beter tijdens de zomermaanden naar een festival gaan.

In Japan is de familie erg belangrijk tijdens Oud en Nieuw. Vaak is men al dagen van te voren bezig om het eten voor te bereiden voor meerdere dagen, want de eerste drie dagen na 1 januari is men behoorlijk druk met het bezoeken van familie – en tempels. Het bezoeken van een tempel in de eerste drie dagen van januari wordt namelijk ook als noodzakelijk gezien.

Hoewel Japanners meestal niet strenggelovig zijn, hebben ze wel wat met rituelen. Het ritueel waarbij men in de eerste drie dagen van het nieuwe jaar bij een tempel een gebedje doet om de goden gunstig te stemmen en het nieuwe jaar te begroeten, is zeer normaal. Ook het kopen van een geluksamulet bij de tempel voor het nieuwe jaar, zoals geluk voor het slagen van (school)examens, het krijgen van een baan en het vinden van de liefde, is zeer populair. Daarbij kun je ook nog bordjes kopen waarop je jouw wens voor het nieuwe jaar kan schrijven en die ophangen bij de speciale plekken bij de tempel. De tempels gaan  er op zijn zachtst gezegd niet op achteruit rond de jaarwisseling.

Om aan te geven hoe belangrijk de tempels zijn bij het nieuwe jaar: vorig jaar vierde ik Oud en Nieuw in Japan in Tokyo bij de Senso-ji, één van de belangrijkste boeddhistische tempels van Tokyo. Ruim een paar uur voordat het 1 januari zou worden, stonden er al twee lange rijen voor de tempel. De ene rij was voor de personen die bij het slaan van twaalf uur de tempel in wilden gaan en de andere rij was voor de mensen die alleen het terrein zelf op wilden waar allerlei kraampjes met lekker eten en dergelijke stonden.

Een ander voorbeeld: op 1 januari ging ik naar de Meiji Jingu, een van de populairste schrijnen van Japan. Om überhaupt het terrein op te kunnen, moest iedereen minstens één uur in een enorme rij staan. Daarnaast houdt de Japanse keizer ieder jaar op 2 januari een toespraak. Op dat moment zijn bij uitzondering de tuinen rondom het paleis open en kan iedere bezoeker die op tijd is daar naar binnen om de keizer en zijn familie op het balkon het nieuwe jaar zien te begroeten. Ook bij dit evenement zijn uiteraard massa’s mensen aanwezig en sta je veelal, zoals ik vorig jaar, ook weer ruim een uur in de rij. Maar het was het waard. Dus ben je toevallig of met opzet in Japan met Oud en Nieuw, breng dan zeker een bezoek aan een tempel of schrijn en waag – indien mogelijk – zeker een poging om de keizer het nieuwe jaar te zien inluiden!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *