Origami

Origami is een van die weinige Japanse woorden die nagenoeg elke Nederlander zomaar kent. Het betreft immers de uit Japan afkomstige kunst van het vouwen van papier (ori, ‘vouwen’ en kami, ‘papier’). Ook in Nederland wordt gevouwen en genoten, sinds 1983 is de Origami Sociëteit Nederland actief.

De geschiedenis van origami begint al heel vroeg in onze jaartelling, in de eerste of tweede eeuw, kort na de uitvinding van het papier. Precies is dat niet vast te stellen. Wat aan ons is overgeleverd werd van mond tot mond doorverteld en met de handen voorgedaan. Ongetwijfeld aangevuld met creativiteit en fantasie. Het papier vouwen ontstond in China Daarvandaan is het naar Japan overgewaaid, waar het de huidige, bekende vorm en naam heeft gekregen.

Papier vouwen begint in China

Een boer die zich bezig hield met het maken van zijde, ontdekte dat er behalve zijde, ook nog een ander materiaal ontstond dat zeer bruikbaar was, papier. En als er eenmaal materiaal is wordt er ook wat mee gedaan, men ging er mee vouwen. Het besef dat er ook op geschreven kon worden, kwam later.
Er werd vooral met lange stroken papier gewerkt. Op kunstige wijze werden deze gevouwen, in elkaar gevlochten en in tempels opgehangen, om deze een feestelijk aanzien te geven of devotie te tonen. In de periode van 400-600 na Chr. werd in Japan naar China gekeken voor inspirerende voorbeelden op cultureel, maatschappelijk en religieus terrein. Rond 600 was het met name Prins Shotoku, lid van de keizerlijke familie, die een stuwende rol speelde in de vestiging van het boeddhisme en in de import van tal van materiële en niet stoffelijke zaken. Politiek, hofhouding, muziek, papier, kunstvormen; Shotoku nam het allemaal over.

Origami is een Japanse kunstvorm

In tempels en kloosters heeft het Japanse origami zich ontwikkeld. Ook ging men in Japan al snel papier maken. Vooralsnog een kostbaar materiaal, maar voor de rijke Japanners geen probleem. Voor de feesten en erediensten kwam het papier zeer goed van pas. Er werden prachtige vouwsels gemaakt waarmee tempels en schrijnen werden opgesierd. Ook vandaag nog kan men in met name shinto-schrijnen de bliksemschichtvormige shide overal aantreffen. Een voorloper van onze muizentrapjes wellicht.

De eerste vouwsels waren eenvoudig van constructie, maar gaandeweg werden technieken uitge(v)bouwd en ontstond een hele vouw-cultuur.
Er werden rituele vouwsels gemaakt die voorgeschreven vouwen hadden en kleuren.
Zo onstond een aantal traditionele modellen. Tot deze ongeveer 70 verschillende modellen horen de Sanbo – een offerdoosje, de Tsuru – de kraanvogel, de kusudama – een feestballon of bloem.


sanbo

tsuru

kusudama

Japan is het land van de zelfopgelegde beperkingen. Je wordt van harte uitgedaagd om mooie dingen te maken, maar soberheid en efficiency zijn troef. De esthetiek van origami schrijft nog altijd voor dat een beperkt aantal vouwen gehanteerd wordt. Origami-ontwerpen starten met een vierkant stuk papier, waarvan de zijdes verschillend gekleurd kunnen zijn. Het papier mag wel gevouwen worden, maar knippen of het aanbrengen van markeringen wordt doorgaans afgekeurd.
Geleidelijk aan vond origami ook de weg naar het volk. Er zijn uit die tijd niet veel boeken over origami bekend, het oudste boek dat in Japan bekend is, is Senba-zuru no Orikata waarin beschreven wordt hoe je 1000 kraanvogels uit een vel papier kunt vouwen….

Creativiteit, oog-hand coördinatie en fijne motoriek..

Uiteindelijk deed origami ook zijn intrede in het Japanse onderwijs. Kinderen leren van jongs af aan verschillende origami-ontwerpen vouwen met behulp van instructies. Het gaat hierbij om het doorgeven van cultureel erfgoed, maar ook om het ontwikkelen van oog-hand coördinatie en fijne motoriek.

..En geduld

Japan kent een eeuwenoude traditie dat wanneer iemand trouwt, er 1000 kraanvogels gevouwen worden voor geluk. Dit heet een senbazuru en bestaat uit een aantal strengen met kraanvogels van verschillende kleuren, bijvoorbeeld 10 strengen van 100 vogels. De kraanvogel staat, evenals de schildpad, symbool voor een lang leven. Deze traditie wordt nog altijd nageleefd.

Origami Sociëteit Nederland OSN

In Nederland is sinds 1983 de Origami Sociëteit Nederland, ofwel OSN zeer actief.
Die wil origami promoten en levendig houden en biedt haar leden het tweemaandelijks verschijnende tijdschrift Orison en verzorgt jaarlijks origami-weekenden en een landelijke origami-dag. Een Modellencommissie beoordeelt de modellen op originaliteit en regelt toestemmingen. Een Examencommissie verzorgt het afnemen van examens van origamidocenten.

De OSN biedt gecertificeerde cursussen en vouwdagen waarin iedereen kan leren vouwen en zich kan bekwamen in het lezen van origami tekeningen. Op dit moment zijn er actieve groepen in Groningen, Sappemeer, Appingedam en Hoogkerk, in Assen, Epe en Velp en in Heerhugowaard en Soerendonk. De OSN staat open voor iedereen. Zeer belangrijk is, dat de OSN bij al haar activiteiten het competitie-element schuwt. De prilste beginner en de verst gevorderde zijn even welkom.

Meer informatie:

www.origami-osn.nl

Eén gedachte over “Origami

  1. Hoii, ik moest dus een werkstuk maken over origami en wist er niks van af en deze site heeft me echt geholpen. Dus als je informatie over origami nodig hebt voor een werkstuk ofzo dit is een goede site.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *