De Yamanote-lijn, halte 1 – Tokyo

Eén van de handige manieren om de vele uithoeken van Tokyo te bezoeken, is door de Yamanote-lijn van Japan Railways te nemen. Ongeveer iedere drie minuten passeert op ieder aangesloten station een trein zowel met de klok mee (sotomawari, ‘buitenronde’) als tegen de klok in (uchimawari, ‘binnenronde’). In totaal duurt een rondrit op de Yamanote-lijn iets meer dan een uur en in die tijd doet de trein 29 stations aan. In deze serie zullen we de stations van de Yamanote-lijn globaal belichten. Op deze manier hopen we inzichtelijk te maken hoe in één (weliswaar grote) stad zeer van elkaar verschillende wijken rondom de stations hun eigen unieke specialiteiten en bezienswaardigheden hebben. Lees verder

Confucianistische moraal versus Westers pragmatisme

In zijn blogs over de Kyotoschool (deel 1 en deel 2) schreef Guan van Zoggel al over de Westerse ideeën die na de Meiji-restauratie (1868, openstelling van Japan voor het Westen) hun intrede deden. Het tot voor kort feodale Japan verwonderde zich over de enorme technologische, economische en politieke macht van de Westerse mogendheden. Een delegatie van Japanse notabelen onder leiding van prins Iwakura Tonomi werd naar Westerse landen als Frankrijk, Groot-Brittannië en Duitsland gestuurd om niet alleen kennis te nemen van Westerse technologie en economie, maar ook van Westerse opvattingen over onderwijs en het inrichten van de maatschappij. Waar het feodale Japan werd gekenmerkt door een min of meer vaste maatschappelijke orde, was de Westerse indeling van de maatschappij pragmatischer gebleken en had deze tot de voornoemde dominantie op technologisch, economisch en politiek gebied geleid. In deze blog wil ik beknopt ingaan op de min of meer vaste orde in de Japanse maatschappij van vóór de Meiji-restauratie en de bevindingen van de Iwakura-missie die deze orde in twijfel trokken. Lees verder

Hachiko hield vooral van yakitori

Niet veel mensen zullen onbekend zijn met het verhaal van Hachiko, de Japanse hond die in de jaren ’30 van de vorige eeuw jarenlang iedere dag op zijn al overleden baasje wachtte. Een Japanse curator kwam deze week echter met een weinig romantische verklaring voor de ongeëvenaard trouwe viervoeter. Lees verder

Japan en Zuid-Korea: IJskoude betrekkingen

Op 26 december bezocht de Japanse premier, Shinzo Abe de beruchte Yasukuni-schrijn in Tokyo. Deze schrijn is berucht in de buurlanden van Japan omdat Japanse politici en de Japanse bevolking hier hun landgenoten herdenken die in oorlogen zijn overleden, inclusief Japanse oorlogsmisdadigers uit de Tweede Wereldoorlog. Het bezoek van Abe aan de Yasukuni-schrijn bracht daarom de reeds ijskoude relaties tussen Japan en Zuid-Korea tot een nieuw dieptepunt. Voor twee landen die in het verleden lange tijd een zeer coöperatieve relatie hebben gehad, is dit een bijzondere ontwikkeling. Wat is er hier toch misgegaan? Lees verder

Een terugblik op regisseur Satoshi Kon

Onvoorspelbaar, was-ie. Zo ook zijn plotselinge overlijden op 24 augustus 2010, slechts drie maanden na het constateren van kanker aan zijn alvleesklier. We blikken terug op het leven van animatiefilmregisseur Satoshi Kon, wiens faam die van Hayao Miyazaki niet heeft mogen evenaren, maar wiens belang door niemand in twijfel getrokken durft te worden. Lees verder

Territoriale conflicten tussen Japan en China: de Oost-Chinese Zee en Senkaku/Diaoyu

Als ik met vrienden of familie een gesprek heb over de relatie tussen Japan en China, komt het gesprek automatisch op het conflict omtrent de Senkaku/Diaoyu-eilanden in de Oost-Chinese Zee. Het afgelopen jaar waren er meerdere malen kleine disputen tussen de twee landen die uiteindelijk steeds neerkwamen op dezelfde discussie, namelijk welk land de rechtmatige eigenaar van deze eilandengroep is. Wat veel mensen echter niet weten, is dat dit conflict niet op zichzelf staat: er speelt nog een apart territoriaal conflict tussen China en Japan omtrent de Oost-Chinese Zee in het algemeen. Lees verder

The Railway Man: het Japanse oorlogsverleden in Birma

Vorige week ging op het Internationale Filmfestival van Toronto de film The Railway Man in première. Deze film schetst het verhaal van een Engelse krijgsgevangene die de bouw van de Dodenspoorlijn in Birma tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft overleeft. Deze Dodenspoorlijn is een zwarte bladzijde in de moderne Japanse geschiedenis. Hoewel recensenten de film matig beoordelen, brengt deze wel een verhaal dat bij een groot deel van onder meer het Amerikaanse en Europese publiek onbekend is. Lees verder

Obon – festival voor de doden

Ieder jaar omstreeks 15 augustus vindt in Japan Obon (het dodenfestival) plaats. Dit festival is een gelegenheid om aan overleden voorouders te denken en hen te eren. Japanse families krijgen vrij en bezoeken hun geboorteplaats, waar veelal het graf van hun voorouders staat. De files die hierdoor ontstaan zijn vaak lang, maar het is het wachten waard. Het hoofddoel is weliswaar om de voorouders wier geesten terugkeren op aarde te eren, maar Obon gaat ook vergezeld van festiviteiten. Kinderen nemen deel aan een kermis, terwijl volwassenen zich te goed doen aan het vele lekkere eten. In dit artikel wil ik graag dieper in gaan op de betekenis van Obon en de invulling van het festival. Lees verder